Παρασκευή 24 Μαΐου 2013

Στρατηγικά και επικοινωνιακά παίγνια στην Αν. Μεσόγειο



Τα θέματα στρατηγικής είναι η ουσία που θα κρίνει την πορεία των εξελίξεων για τους επόμενους αιώνες στην Αν. Μεσόγειο. Στο υπό εξέλιξη παίγνιο, καθοριστική παράμετρος είναι η αντιπαλότητα Τουρκίας- Κύπρου. Η κατοχή κυπριακού εδάφους αποτελεί για την Τουρκία το πρώτο βήμα στο στρατηγικό της στόχο για επικυριαρχία στο χώρο της Κύπρου. Η εξεύρεση ενεργειακών πόρων στην Κυπριακή ΑΟΖ, καθιστά πλέον τον τουρκικό στόχο σε … επιτακτικό. Ενώπιον της πραγματικότητας, η Κυπριακή ηγεσία έπρεπε να επικεντρώνει την στρατηγική διαχείριση των πραγμάτων στην αντιμετώπιση της Τουρκικής επιδίωξης για επικυριαρχία. Αντί τούτου, εμφανίζεται να ενεργεί ως εάν να μην υπάρχει!  Και η όποια επικοινωνιακή τακτική (η τακτική οφείλει να υπηρετεί τη στρατηγική), πρέπει να στρέφεται προς τα έξω στην εξυπηρέτηση των στρατηγικών μας στόχων, αντί να επικεντρώνεται στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης εντός της Κύπρου.
Γύρω στις 10 Μαΐου 2013, η Κύπρος κατακλυζόταν από την είδηση ότι οι ΗΠΑ «δεν θα πιέσουν για πακέτο ΄λύσης΄» και «δεν θεωρούν την οικονομική δυσπραγία, ευκαιρία για πιέσεις στο Κυπριακό». Τέτοιες «θετικές» ειδήσεις θα είχαν έρεισμα αν υπήρχε κάποια θέση ή δήλωση προς την κατεύθυνση όσων μεταδόθηκαν που να το αιτιολογεί. Η ευφορία που ανακυκλώθηκε στα πλείστα ΜΜΕ, βασίστηκε αποκλειστικά σε δηλώσεις μετά τη συνάντηση του Κύπριου ΥΠ. Εξ. με τον αμερικανό Υπ. Εξ. Τζον Κέρρυ. Ο τελευταίος δεν έκανε την παραμικρή αναφορά προς την κατεύθυνση της είδησης όπως μεταδόθηκε, αλλά μάλλον προς το αντίθετο. Συγκεκριμένα, δήλωσε, «ελπίζω η οικονομική κρίση αντί να μας αποτρέψει να βρούμε λύση [στο Κυπριακό], να μας ανοίξει νέες ευκαιρίες και προοπτικές». Και συνέχισε, «υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες στα ανοιχτά των ακτών της Κύπρου και μέσα στην οικονομική ζώνη και αυτό μπορεί να αποτελέσει μέρος της λύσης». Αν αυτά εξυπακούουν ότι οι ΗΠΑ «δεν θα πιέσουν για πακέτο ΄λύσης΄» ή ότι «δεν θεωρούν την οικονομική δυσπραγία ως ευκαιρία για το Κυπριακό», καθένας ας το κρίνει. Ξεκαθαρίζουμε ότι οι «θετικές» διαπιστώσεις έγιναν με βάση τις πιο πάνω δηλώσεις χωρίς αναφορά σε εμπιστευτικές πληροφορίες πίσω από κλειστές πόρτες, που δεν θα μπορούσε να αξιολογηθεί.  Θα γίνει ίσως μια άλλη φορά;      
Σε σχέση με την αντιπαλότητα στην Αν. Μεσόγειο,  τις τελευταίες μέρες επικράτησε πάλι ευφορία με βάση τον «Χάρτη Μπαρόζο» και τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Ε.Σ.). Είναι όντως σημαντικό θετικό βήμα ότι καταγράφονται οι μελλοντικές πηγές ενέργειας της Ε.Ε. περιλαμβάνοντας και την Κύπρο. Άλλωστε, είναι τεράστιο το «αίμα» που θα πληρώνει για πολύ η Κύπρος με σκοπό την παρουσία εντός της Ε.Ε. και της ευρωζώνης επειδή εξυπηρετεί τους στρατηγικούς μας στόχους. Αλλά συμπεράσματα του τύπου, «η Ε.Ε. ενέταξε στους δικούς της σχεδιασμούς και το φυσικό αέριο της Κύπρου» και ότι «η Ε.Ε. προσφέρει ασπίδα ασφαλείας» είναι πρόωρα. Αυτά θα αποκτήσουν στρατηγικό νόημα εφόσον συνδεθούν με το στόχος για τερματικό στην Κύπρο (σταθμό επεξεργασίας φυσικού αέριου), το οποίο όμως δεν προδικάζεται στα συμπεράσματα του Ε.Σ.     
Η αμερικανική εταιρεία NOBLE που δραστηριοποιείται στην ΑΟΖ Κύπρου-Ισραήλ κρίνει σωστό την κατασκευή τερματικού σταθμού στην Κύπρο. Σημειώνουμε, με ό,τι αυτό συνεπάγεται οικονομικά (χιλιάδες μόνιμες θέσεις εργασίας και έσοδα), στρατηγικά (δυνατότητα διασποράς πωλήσεων και αποφυγή της εξάρτησης) και πρωτίστως στο Κυπριακό λόγω της κατοχής και αντιπαλότητας με την Τουρκία. Η διασύνδεση στο τερματικό με το Ισραήλ και με εξαγωγές εντός και εκτός Ευρώπης είναι σενάριο που επικρατεί έναντι της επιλογής μέσω εξάρτησης από αγωγό, που στην πορεία θα κριθεί το πιθανότερο ανέφικτο. Άλλωστε, οι ειδικοί της Noble κρίνουν ότι ο σταθμός/τερματικό είναι από τεχνικής άποψης εφικτό να προχωρήσει γρήγορα και αποτελεσματικά. Και το εγγύς μέλλον θα φανερώσει πόσο κοντά ή μακριά τελικά βρίσκεται η ουσία από τα επικοινωνιακά τεχνάσματα.
Κώστας Μαυρίδης - Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής                 mavrides@ucy.ac.cy

Παρασκευή 17 Μαΐου 2013

Εμπιστοσύνη, Οικονομία και Μέλλον




Η ανατροπή της εμπιστοσύνης προς το τραπεζικό σύστημα και κατ΄επέκταση προς την οικονομία είναι γεγονός. Και δεν νοείται σύγχρονη οικονομία χωρίς σταθερό καταθετικό σύστημα. Ωστόσο, η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης είναι όντως μακροπρόθεσμη και δύσκολη διεργασία, που ξεκινά όμως με μικρά βήματα π.χ. στα πρόσωπα που διαχειρίζονται τα καυτά θέματα και στα προτεινόμενα μέτρα. Πάντως, τα επικοινωνιακά τεχνάσματα με αισιόδοξες  εμφανίσεις «παπαγάλων» στα ΜΜΕ, δεν αποκαθιστούν την εμπιστοσύνη.
Η διαχείριση της κρίσης στην Ισλανδία, που προηγήθηκε 4-5 χρόνια της κυπριακής, υπήρξε διαφορετική και εξαρχής μπορούσε η Κύπρος να αντλήσει μαθήματα. Έστω και τώρα, υπάρχει  συσσωρευμένη επιστημονική γνώση βασισμένη πρωτίστως στην εμπειρία, που τα θεωρητικά αντεπιχειρήματα αδυνατούν να ανατρέψουν. Η Κύπρος μπορεί να αντλήσει μαθήματα από την ισλανδική εμπειρία εάν υπάρχει θέληση. Πλέον το υποδεικνύουν και ξένοι. Ο G. Johnsen, Μέλος της Ειδικής Επιτροπής Έρευνας της Ισλανδίας, περιγράφει (29 Απριλίου 2013) σε άρθρο του «Το Ισλανδικό μάθημα ανόρθωσης για την Κύπρο». Η τιμωρία των ενόχων και υπευθύνων με ανάδειξη των ευθυνών (προσωπικών ή άλλωσπως) είναι σημαντικό για λόγους αποκατάστασης της δικαιοσύνης και ηθικής τάξης. Επιπλέον, μόνο μια πλήρης, διεισδυτική και διεξοδική έρευνα μπορεί να θεμελιώσει το νέο σύστημα οικονομίας και εξουσίας με εμπιστοσύνη. Ιδιαίτερα, προσθέτουμε, μετά την κατάρρευση της εμπιστοσύνης στο κυπριακό συγκρότημα εξουσίας με κορωνίδα εξουσίας το τραπεζικό σύστημα.  
Δυστυχώς, όταν επιχειρούμε να δώσουμε κατεύθυνση με πρακτικές εισηγήσεις, παρεμβάλλεται ένας αξεπέραστος «τοίχος» σε ένα συγκρότημα εξουσίας που έχει το τραπεζικό σύστημα στην κορυφή. Μετά από όσα επισυνέβησαν, η κυπριακή κοινωνία επωμίστηκε ένα τεράστιο φορτίο από τις πιο «δυνατές» τράπεζες, εκείνες με τη μεγαλύτερη επιρροή και διαπλοκή στην εξουσία (εκάστοτε Κυβέρνηση, κόμματα, εποπτικούς θεσμούς, ΜΜΕ, επιστημονικό τομέα κ.ά.). Ωστόσο, τα μέτρα και η συζήτηση επικεντρώνονται απευθείας ή πλαγίως υπέρ των τραπεζών παρά με κριτήριο το κοινωνικό συμφέρον. Είναι τυχαίο που αρκετοί σημερινοί προβεβλημένοι υποχρεώθηκαν - με αρκετή καθυστέρηση και επειδή αυτό επέβαλλαν σκοπιμότητες - να αποδεκτούν φραστικά ότι οι τράπεζες έχουν κύρια ευθύνη;
Περιοριζόμαστε στο θέμα των επιτοκίων. Οι παρεμβάσεις των Αρχών στρέφονται στη μείωση του καταθετικού επιτοκίου, που είναι κόστος για τις τράπεζες με την … ευχή ότι οι τράπεζες -λόγω «καλής διάθεσης»- θα μετακυλήσουν τη μείωση στα δανειστικά επιτόκια. Μια παρέμβαση για μείωση του δανειστικού επιτοκίου (έμμεσα ή μέσω ρύθμισης ανώτατου επιτρεπόμενου συνολικού επιτοκίου δανεισμού π.χ. 7%), αφήνοντας ελεύθερα στις τράπεζες τον καθορισμό επιτοκίου καταθέσεων, προσφέρει πλεονεκτήματα στη σημερινή πραγματικότητα: άμεσο και πολλαπλασιαστικό όφελος για την κοινωνία που δυσπραγεί, διαφάνεια και πρακτική εφαρμογή, μειώνει τις καταχρηστικές χρεώσεις που συγκαλυμμένα προστίθενται στο υποτιθέμενο επιτόκιο κ.ά. Σημαντικό πλεονέκτημα είναι και το πλαίσιο βεβαιότητας όπου θα μπορούν να λειτουργούν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, που μόνο του είναι επαρκές πλεονέκτημα στην παρούσα αβέβαιη φάση. Η σταθερότητα που δημιουργείται δημιουργεί μεγάλη πρόσθετη αξία. Φυσικά, υπάρχουν μειονεκτήματα. Όμως, το ζητούμενο είναι το σωστό με βάση την πραγματικότητα και όχι τις θεωρητικές/ιδεολογικές προσεγγίσεις. Το καλύτερο επιτυχημένο παράδειγμα ήταν η Κύπρος που μετά το 1974 η έκτατη κατάσταση επέβαλε έκτακτες ρυθμίσεις και νομοθετικές παρεμβάσεις.
Ιδέες και προτάσεις υπάρχουν. Το πρόβλημα είναι κατά πόσον υπάρχει διάθεση αλλαγής φιλοσοφίας και απελευθέρωσης από δεσμά. Η επικρατούσα προσέγγιση βασίζεται σε θεωρίες, και ανεξαρτήτως προθέσεων, καταλήγει πρακτικά στην υπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων και όχι του ευρύτερου κοινωνικού. Το δανειστικό επιτόκιο ήταν απλά παράδειγμα. Μια αλλαγή προσέγγισης θα αναδείξει πολλά άλλα π.χ. παράνομες και καταχρηστικές πρόνοιες/πρακτικές τραπεζών, ανάγκη για εξωδικαστική ρύθμιση διαφορών (υπέβαλα τεκμηριωμένο σημείωμα πριν 10 περίπου χρόνια!) κ.ά. Το βαθμό που ο παρεμβαλλόμενος «τοίχος» είναι αποτέλεσμα λανθασμένης φιλοσοφίας, άγνοιας ή διαπλοκής, μπορεί καθένας να κρίνει. Παρεμπιπτόντως, στην Ισλανδία δημιούργησαν κρατικές τράπεζες κρίνοντας ότι αυτό υπηρετούσε το δημόσιο συμφέρον για διαχείριση των πτωχευμένων τραπεζών. Στην Κύπρο που ήδη υπήρχε κρατική τράπεζα, όλα αυτά παραγνωρίστηκαν και ούτε καν συζητούνται.    
Κώστας Μαυρίδης   -  mavrides@ucy.ac.cy

Παρασκευή 10 Μαΐου 2013

Επικοινωνιακή πολιτική και διαπραγμάτευση



Η επικοινωνιακή πολιτική επικεντρώνεται στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης π.χ. να αντιμετωπίζονται ευνοϊκά οι θέσεις της όποιας εξουσίας (π.χ. Κυβέρνησης, αντιπολίτευσης, κόμματος). Όταν ο θετικός επηρεασμός είναι ανέφικτος, επιδιώκεται η μείωση των αντιδράσεων και του βαθμού απόρριψης. Παράδειγμα επικοινωνιακού τεχνάσματος από την επικαιρότητα είναι το λεγόμενο δίλημμα ενώπιον της κοινής γνώμης.
Ένα δίλημμα κανονικά εξυπακούει δύο μόνο ενδεχόμενα εξίσου δυσβάσταχτα. Όταν το ένα επικρατεί πασιφανώς του άλλου, το «δίλημμα» δεν υπάρχει αλλά υπηρετεί επικοινωνιακές ανάγκες. Στην πραγματικότητα, τέτοιο «δίλημμα» υπηρετεί την προτίμηση εκείνου που το παρουσιάζει π.χ. ευρώ ή λίρα; σταθερότητα ή χρεοκοπία; εντός Ευρωζώνης και Ε.Ε. ή εκτός ευρώ με έξωση από την Ε.Ε.; Στα πιο πάνω «διλήμματα», το πρώτο υπερτερεί πασιφανώς. Τυχαίο; Από την άλλη, υπάρχουν και αντίστροφα επικοινωνιακά «διλήμματα» π.χ. εντός Τρόικας ή εκτός; υποταγή στο Μνημόνιο ή ανεξαρτησία; Εδώ, επικρατεί φανερά το δεύτερο.
Εκείνο ομολογουμένως που δεν επιδιώχθηκε (ούτε συζητήθηκε επαρκώς) θα ήταν ο συνδυασμός σεναρίου εκτός Τρόικας και εντός ευρώ. Το «εύκολο» αντεπιχείρημα είναι πως ήταν ανέφικτο και προέρχεται από εκείνους που έκριναν (ή επέλεξαν χωρίς να το ομολογούν) κάτι άλλο αναπόφευκτο, προβάλλοντας επιχειρήματα εκ των υστέρων,  όταν η δυνατότητα παρέμβασης έχει εκπνεύσει καθιστώντας κάτι άλλο αδύνατο. Τυχαίο που προβάλλονται εκ των υστέρων και όχι εκ των προτέρων αφού δρομολογήθηκαν τα σημαντικά χωρίς περιθώριο επιλογής; Το εκ των υστέρων επικοινωνιακό σύνδρομο φάνηκε και στην περίπτωση του ΑΚΕΛ. Μετά από πέντε χρόνια απραξίας, τώρα στην αντιπολίτευση προτείνει επιλογές. Αλλά, μπορεί να πείσει ότι έπραξε τα πάντα για να αποφευχθεί η Τρόικα και η υποταγή στο Μνημόνιο που εκ των υστέρων απεχθάνεται;    
Πέραν της επικοινωνιακής πολιτικής, υπάρχει η ουσία όπου τα πράγματα αξιολογούνται με βάση τα γεγονότα και όχι την εικόνα. Ουσιαστική διαπραγμάτευση σημαίνει ότι πράττεις όσα πρέπει, εν ανάγκη επιλέγοντας μέτρα βαριά και υπερβάσεις τεράστιες, για αποφυγή της Τρόικας. Αυτά εκ των προτέρων. Και όχι με επικοινωνιακά τεχνάσματα και ανέξοδα λόγια εκ των υστέρων. Δυστυχώς, διαπιστώνεται διάσταση ανάμεσα σε αυτό που προβάλλεται επικοινωνιακά και αυτό που όντως επιδιώκεται πραγματικά. Αυτό φάνηκε και στον τρόπο διαπραγμάτευσης  στο Eurogroup όπου το κύριο «όπλο» της πλευράς μας στον αναμενόμενο αδυσώπητο εκβιασμό με φοβερές στρατηγικές επιπτώσεις ήταν ο … θυμός. Ούτε φυσικά πείθει ο αρμόδιος Υπουργός που θεωρούσε ότι μπροστά στον εκβιασμό για συντριβή του τραπεζικού συστήματος, θα προέβαλλε η πλευρά μας ως συμμετρικά ανάλογο μέτρο την φορολόγηση των καταθέσεων! Μπορεί κάτι τέτοια να στοχεύουν την εγχώρια κοινή γνώμη, αλλά έχουν μηδενική διαπραγματευτική ισχύ στο ουσιαστικό παιγνίδι της στρατηγικής αντιπαλότητας.
Στον εκβιασμό ενάντια στο τραπεζικό μας σύστημα, η Κύπρος μπορούσε να προσδοκεί σε καλύτερο συμβιβασμό μόνο μέσω ενός αντι-μέτρου με  δυνητικά πολλαπλάσιο κόστος στο Eurogroup π.χ. κατάρρευση της ευρωζώνης. Η περίπτωση της Ισλανδίας η οποία ουσιαστικά απείλησε με κατάρρευση το ευρωσύστημα (αν και εκτός Ε.Ε.) δείχνει ότι υπήρχαν άλλα ενδεχόμενα που όμως  προϋποθέτουν έμπρακτη πολιτική προετοιμασία με έργα και θυσίες.  Άλλωστε, την «βόμβα» που τρόμαζε την Ευρωζώνη από τις 28 Ιανουαρίου 2013, τεκμηρίωσε ο D. Gros (Center for European Policy Studies-Βρυξέλλες, σύμβουλος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ΔΝΤ). Θα ρίσκαραν την Ευρωζώνη για μερικά δις ευρώ στην Κύπρο; Πως θα ενεργούσαν άλλοι παίκτες σε τέτοια περίπτωση (π.χ. Ρωσία); Τι συνέφερε την Κύπρο; Δεν θα μάθουμε ποτέ. Αλλά εύχομαι να μάθαμε για το μέλλον ότι, τα  επικοινωνιακά  παιγνίδια έχουν μηδενική ισχύ στο παιγνίδι της στρατηγικής αντιπαλότητας και επιπλέον, στην πραγματικότητα αυτό αποκαλύπτει την γύμνια της πλευράς που τα επιλέγει. 
Η πιο πάνω ανάλυση έχει καθοριστική σημασία για το πώς διαπραγματευόμαστε στο μέλλον στα κορυφαία ζητήματα ενώπιόν μας, φυσικό αέριο και Κυπριακό, που θα καθορίσουν την Ιστορία των επόμενων αιώνων. 
Κώστας Μαυρίδης - Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής      mavrides@ucy.ac.cy

Πέμπτη 9 Μαΐου 2013

Ανάμεσα στη Σταύρωση και την Ανάσταση



Το δίλημμα - με ό,τι φοβερά αρνητικό συνεπάγεται κάθε περίπτωση-  παρουσιάστηκε απλό και ανακυκλώθηκε από ειδικούς και μη: «είτε παίρνουμε €10 δις μέσω Τρόικας, είτε  τυπώνουμε δικό μας νόμισμα». Αρκετοί βουλευτές μάλιστα προέταξαν το εξής: «Βρείτε μου 10 δις και θα απορρίψω το Μνημόνιο». Είναι όντως τόσο απλή η πραγματικότητα;  
Η Τρόικα, λόγω τεραστίων συμφερόντων,  κατάφερε μέσω εκβιασμών (κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος, έξοδος από την Ευρωζώνη κ.ά.) να μας «γωνιάσει» στην μοναδική επιλογή που έφτιαξε η ίδια για εμάς. Πέραν λοιπόν από τις βαρύτατες ευθύνες των προηγούμενων κυβερνώντων, προκύπτει ένα κρίσιμο ερώτημα που αφορά τους τελευταίους μήνες αλλά και το ΜΕΛΛΟΝ: Φτάσαμε στο Μνημόνιο παρά τις άοκνες προσπάθειες της Κυβέρνησης να εξεύρει επιλογή εκτός Τρόικας; Ή, μήπως, η διαπραγματευτική ομάδα προσανατολίστηκε εξαρχής για δέσμευση εντός Τρόικας;
Όποια και να ήταν η πορεία, το αποτέλεσμα δυνατόν να ήταν το σημερινό (μπορεί και όχι). Ωστόσο, εάν η μοναδική επιλογή της διαπραγματευτικής μας ομάδας ήταν εξαρχής η Τρόικα, σημαίνει ότι τους τελευταίους μήνες μάλλον παίχτηκε ένα επικοινωνιακό θέατρο. Η μεν κοινή γνώμη να νομίζει άλλα και στην πραγματικότητα …«τραβάτε με [στην Τρόικα] τζαι ας κλαίω».  
Αναδείξαμε ξανά σοβαρά κενά στη διαχείριση σημαντικών πτυχών όπως τον ρωσικό παράγοντα, τη συστημικότητα των καταθέσεων που τρόμαζε την Ευρωζώνη κ.ά.  Ωστόσο, συσσωρεύονται ερωτήματα που συνηγορούν ότι το αποτέλεσμα δυνατόν να είχε δρομολογηθεί εκ των προτέρων. Είναι προς το συμφέρον της Κύπρου που ΟΛΑ τα πρόσωπα της διαπραγματευτικής ομάδας ανήκουν στην ίδια γνωστή πολιτική σχολή; Πείθει ο αρμόδιος Υπουργός που ενώ ανέμενε αίτημα για κούρεμα καταθέσεων,  προετοιμάστηκε με αντιπρόταση για φορολόγηση των τόκων στις καταθέσεις ως αποδεκτό εναλλακτικό  αντιστάθμισμα; Καθώς το Eurogroup απειλούσε να μας κόψει τα πόδια, η  αντιπρόταση της διαπραγματευτικής ομάδας να κόψουν το νύχι μας θα γινόταν αποδεκτή ως συμμετρικά ανάλογη!      
Σήμερα,  όταν τα καθοριστικά έχουν δρομολογηθεί χωρίς περιθώριο επιλογής, συνεχίζουν να προβάλλονται υποστηρικτικά επιχειρήματα στα ΜΜΕ , πάντα εκ των υστέρων και που ουδέποτε προβλήθηκαν εκ των προτέρων. Αυτό φανερώνει πρόσθετα κενά και ερωτηματικά. Για παράδειγμα, προβάλλεται εκ των υστέρων ότι «οι Ρώσοι μας εγκατέλειψαν»,  παραβλέποντας τις επιλογές μας στο Eurogroup και έξωση του ρωσικού παράγοντα.
Δείγμα απατηλής πραγματικότητας αφορά και τα 10 δις. Η Τρόικα ΔΕΝ πρόκειται να δώσει 10 δις σήμερα αλλά με δόσεις, με την Κύπρο ως σύνολο δεσμευμένη για μεγαλύτερο ποσό σε μια πολυετή πορεία που μόνο η Τρόικα μπορεί να αλλάξει. Καθοδόν, θα υπάρχουν σταθμοί αξιολόγησης, που εκ των πραγμάτων μόνο προς το χειρότερο αναμένονται καθιστώντας τα όλα αβέβαια. Συνεπώς, οι ανάγκες δεν είναι σήμερα για 10 δις. Ούτε οι ανάγκες είναι ίδιες εκτός Τρόικας αλλά λιγότερες. Πότε επικεντρώθηκε η διαπραγματευτική ομάδα στην ανάλυση επιλογών εκτός Τρόικας; Πως ενσωμάτωσαν τις συνέπειες της απόφασης του Δικαστηρίου EFTA (Ισλανδία) για την ασφάλεια καταθέσεων στην Ευρωζώνη;
Το Κυπριακό Μνημόνιο εμφανίζεται επικοινωνιακά στην Κύπρο ως μια οικονομική συμφωνία. Στην ουσία αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου πολιτικού σχεδιασμού που δεν αναλύεται με τεχνο-οικονομικούς όρους (ευρώ Vs λίρα). Και το σημερινό «δίλημμα» δεν αφήνει επιλογές και εκ τούτου, αναδεικνύει πολιτική ανεπάρκεια που δεν καλύπτεται με εκ των υστέρων επικοινωνιακά τεχνάσματα. Για μήνες πριν φτάσουμε να οριστικοποιηθούν οι αποφάσεις (Εurogroup 1 και 2), επιμέναμε ότι δεν πρέπει η επιλογή να περιοριστεί ανάμεσα σε «ευρώ ή λίρα». Σχεδόν φωνάζαμε απεγνωσμένα για τα πολιτικά ναρκοπέδια μπροστά μας.
Σήμερα, δεν μπορεί να ξέρουμε με βεβαιότητα αν υπήρχε προδέσμευση. Αυτό θα  κριθεί οριστικά στην πορεία από τον τρόπο που θα τύχουν χειρισμού τα κορυφαία κεφάλαια (φυσικό αέριο και Κυπριακό), που θα καθορίσουν την Ιστορία των επόμενων αιώνων.  Πλέον, από το μνημόνιο, στο φυσικό αέριο και Κυπριακό τα πράγματα είναι αλληλένδετα.  
Κώστας Μαυρίδης – Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής    mavrides@ucy.ac.cy
Υ.Γ. Από τη Σταύρωση στην Ανάσταση… Καλό Πάσχα σημαίνει και τα δύο.