Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου 2011

Η Εκδίκηση της Ιστορίας: από Βορρά ως Νότο*


*Το κείμενο γράφτηκε με αφορμή δήλωση του επικεφαλούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί τα τέλη του 2008, για «τετραγωνισμό του κύκλου στη λύση του κυπριακού», υπονοώντας ότι εφόσον σε μελλοντικό σχέδιο λύσης συμφωνούνταν παραβιάσεις θεμελιακών αρχών της Ε.Ε., θα βρισκόταν στη συνέχεια τρόπος για να γίνει αυτό αποδεκτό εντός της Ε.Ε. Την ίδια περίοδο, ήρθε στο φως σπάνιας αξίας αρχαιολογικό ναυάγιο στη νότια θάλασσα της Κύπρου, περιοχή Μαζωτού.
Ακόμη δεν έχουν αποτιμηθεί πλήρως τα αρχαιολογικά ευρήματα σπάνιας αξίας από ναυάγιο πλοίου που πρόσφατα ήρθε στο φως στο βυθό της περιοχής του Μαζωτού, στη νότια παράκτια θάλασσα της Κύπρου. Η επικεφαλής της αποστολής πάντως επεσήμανε ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη ίσως επιτυχία της εναλίας αρχαιολογίας στην Κύπρο. Το εμπορικό πλοίο προερχόταν από το Αιγαίο και μετέφερε χίλιους αμφορείς γεμάτους κρασί καθώς βυθίστηκε γύρω στο 350 π.Χ. στη θάλασσα του Μαζωτού.
Το αρχαίο ναυάγιο μέσα από απίστευτες ομοιότητες και συγκυρίες, οδηγεί τη μνήμη στο άλλο ναυάγιο, που καρτερεί ακόμη αιχμάλωτο στην Κερύνεια. Καθώς το «καράβι  του Μαζωτού» ταξίδευε στη νότια θάλασσα της Κύπρου κοντά στα παράλια, το άλλο ταξίδευε 60 περίπου χρόνια αργότερα σε παράλληλη πορεία στα βόρεια της Κύπρου, λίγο έξω από την Κερύνεια, καθώς κι εκείνο βυθίστηκε φορτωμένο με αμφορείς και εντοπίστηκε αιώνες αργότερα από τον Κερυνειώτη Α. Καρυόλου. Μετά την τουρκική εισβολή, το γνωστό Καράβι της Κερύνειας μετατράπηκε πλέον σε σύμβολο αντοχής και προσμονής για επιστροφή, αντλώντας δύναμη από τα βάθη της Ιστορίας.
Το Καράβι της Κερύνειας, με καπετάνιο και τρεις ναύτες, φορτωμένο με 404 αμφορείς έμεινε 22 αιώνες στο σκοτεινό βυθό, μέχρι που ανέβηκε στο φως της Κερυνειώτικης μέρας. Ανάμεσα στο φορτίο του, εμπόρευμα από 10.000  αμύγδαλα που κόπηκαν γύρω στο 288 π.Χ. και άλλα ευρήματα από τη Ρόδο και τη Σάμο κι επίσης, νομίσματα και 29 μεγάλες μυλόπετρες από τα ηφαιστιογενή νησιά του Αιγαίου. Τα πάντα ελληνικής προέλευσης και παραγωγής, από το Αιγαίο κι από τον ακμάζοντα ελληνισμό στα απέναντι Μικρασιατικά παράλια. Η ξυλεία από την οποία φτιάχτηκε το πλοίο της Κερύνειας κόπηκε 100 χρόνια ενωρίτερα από το ναυάγιο του Μαζωτού, πράγμα που με λίγη επινόηση, μας οδηγεί χρονικά στο ναυάγιο του Μαζωτού.
Μπορεί να έχει δίκαιο η επικεφαλής της αρχαιολογικής αποστολής ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη επιτυχία της εναλίας αρχαιολογίας στην Κύπρο, αλλά το Καράβι της Κερύνειας έχει μετουσιωθεί σε σύγχρονο σύμβολο ανυπότακτης καρτερίας, επειδή μεταφέρει το ένα κομμάτι της ψυχής μας. Της αιχμάλωτης ψυχής μας που κόπηκε στα δύο το ΄74 κι έμεινε πάντα εκεί. Εθελούσια εγκλωβισμένη, αλλά ελεύθερα πολιορκημένη μέσα στο κάστρο της Κερύνειας. Για να υφαίνει τους θρύλους και να χαράζει τις επαναστάσεις που θάρθουν. Στο Καράβι της Κερύνειας ακουμπήσαμε το βιος μας που δεν πουλιέται σε κανένα έμπορο και σε κανένα Χρηματιστήριο. Στο Καράβι εκείνο φορτώσαμε τα σπλάχνα μας που δεν μεταλλάσσονται. Τα μυαλά μας που ΔΕΝ ΘΟΛΩΣΑΝ. Το καταγάλανο όνειρο που πάντα λαχταρούμε. Τον ολόγυμνο έρωτα μας που φουντώνει. Και μαζί με τον πόθο, τον πόνο του, που μας λογχίζει τα σωθικά αδιάκοπα. Την πίκρα του, που ποτέ δεν ξεδίψασε. Αλλά αρκεί μια μόνο σκέψη του και το κουράγιο μας γιγαντώνει.
Τώρα, οι ιστορικές μας συντεταγμένες έχουν επιβεβαιωθεί και στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα:  ένα αρχαίο ναυάγιο στο βορρά κι ένα άλλο στο νότο, σηματοδοτούν την ιστορική μας πορεία μέσα στο χρόνο και το χώρο. Κι από το ανατολικότερο άκρο του Αποστόλου Αντρέα ως το δυτικότερο του Ακάμα, η γη αυτή επιβιώνει με θρύλους και παραδόσεις που νοημαδοτούν το πρόσκαιρο παρόν μας. Εμείς, με την Ιστορία τετραγωνίζουμε τον κύκλο. Και σταυρώνουμε την πορεία μας. Διότι, εμείς αξίζει να ζούμε επειδή έχουμε λόγους να θυσιάσουμε τη ζωή μας. Για μερικούς αμφορείς. Για κάποια σαπιόξυλα από ελληνικά ναυάγια. Για μερικές αρχαίες κολώνες φαγωμένες από την αλμύρα και το φως της Μεσογείου. Για μερικούς σπασμένους σταυρούς και σκουριασμένες καμπάνες… Πέρασαν 22 αιώνες από το ναυάγιο. Άλλοι τόσοι να περάσουν, το Καράβι της Κερύνειας είναι δικό μας για να διαλαλεί την ταυτότητά μας. Και να φωτίζει ως πυξίδα την ψυχή μας που διάσπαρτη ανά τους αιώνες καρτερά κι επιμένει στο γυρισμό. Στη γη της επαγγελίας. Στο Νόστιμον Ήμαρ.
Κώστας Μαυρίδης          mavrides@ucy.ac.cy

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου