Οικονομία: νομιμότητα και ανταγωνισμός

Έχουμε αναφερθεί ξανά στον «τοίχο» που συντρίβει μέτρα που δεν τυγχάνουν της έγκρισης των συμφερόντων του τραπεζικού συστήματος εξουσίας στην Κύπρο. Ως αποτέλεσμα, ορθολογιστικά μέτρα βάσει της οικονομίας της αγοράς (market economy) αλλά και βάσει της ευρωπαϊκής νομιμότητας (π.χ. υπέρ του ανταγωνισμού), αντί να τυγχάνουν στήριξης από όσους υποστηρίζουν τον ανταγωνισμό στην οικονομία, αντιμετωπίζουν τον τοίχο της «σιωπής» μέχρι να τελματωθούν. Περιοριζόμαστε σε δύο μέτρα που αλληλοσυνδέονται με σοβαρές οικονομικές προεκτάσεις. Την προπληρωμή δανείων που θα προκαλέσει αύξηση της ρευστότητας προς το τραπεζικό σύστημα  ως το οικονομικά σωστό  λόγω συνθηκών και  που ταυτόχρονα, συνδυάζεται με υποχρεώσεις που προστάζει η Ευρωπαϊκή νομιμότητα.   

Η νομοθεσία καθιστά παράνομες διάφορες τραπεζικές πρακτικές και επιπλέον, προστατεύει προληπτικά τα πρόσωπα (πελάτες τραπεζών για σκοπούς εκτός των επαγγελματικών τους δραστηριοτήτων π.χ. για στεγαστικό δάνειο), υποδεικνύοντας προς «τα κράτη-μέλη να μεριμνούν ώστε στις συμβάσεις που συνάπτονται… να μην περιλαμβάνονται καταχρηστικές ρήτρες». Πότε έγινε αυτό στην Κύπρο; Η νομοθεσία προνοεί «να υπάρχουν τα κατάλληλα και αποτελεσματικά μέσα, προκειμένου να πάψει η χρησιμοποίησή τους», ότι οι καταναλωτές «πρέπει να προστατεύονται από τις καταχρήσεις ισχύος … του παρέχοντος υπηρεσίες», «οι συμβάσεις πρέπει να συντάσσονται με σαφή και κατανοητό τρόπο … και σε περίπτωση αμφιβολίας πρέπει να υπερισχύσει η πιο ευνοϊκή ερμηνεία για τον καταναλωτή». Η νομοθεσία ορίζει επίσης πότε μια πρόνοια σύμβασης θεωρείται καταχρηστική π.χ. όταν «δημιουργεί εις βάρος του καταναλωτή σημαντική ανισορροπία ανάμεσα στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μερών», «η εκτέλεση των υποχρεώσεων του επαγγελματία υπόκειται σε όρο, η εκπλήρωση του οποίου εξαρτάται από τη βούλησή του και μόνο» κ.ά. Για τα πιο πάνω έχουν συσσωρευτεί αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που επιβεβαιώνουν και ξεκαθαρίζουν μεταξύ άλλων την υποχρέωση κάθε κράτους-μέλους να ενεργεί εν ανάγκη με τρόπον προληπτικό για την εφαρμογή της νομοθεσίας π.χ. μέσω εξωδικαστικού μηχανισμού. Πότε έγινε αυτό στην Κύπρο; Ενδεικτικά, η Ε.Ε. υποχρεώνει τις τράπεζες να μετρούν το έτος ως έχει (π.χ. 365 μέρες), ενώ στην Κύπρο ο τραπεζικός χρόνος έχει 360 μέρες (επειδή τις συμφέρει) υπερχρεώνοντας χιλιάδες αθώο κόσμο, χωρίς οποιαδήποτε κρατική παρέμβαση για προστασία του. Θα ήταν περιττό να επιχειρηματολογήσω για υποδείξεις για λειτουργία εξωδικαστικής Αρχής με σκοπό την συναινετική επίλυση διαφορών. Αυτό προτάθηκε σε αρμόδιους πριν δέκα χρόνια όπως υποδείκνυε η Ε.Ε. τότε, «προκειμένου να επιτύχει ένα υψηλό επίπεδο προστασίας και να … εξασφαλίσει την απλή και αποτελεσματική πρόσβαση των καταναλωτών στη δικαιοσύνη και …να διευκολύνει την επίλυση καταναλωτικών διαφορών σε πρώιμο στάδιο».

Το άλλο μέτρο (υποβλήθηκε  Ιούλιο  2013) αφορά την ΠΡΟ-ΠΛΗΡΩΜΗ με μετρητά μέρους των δανείων με κατάργηση των χρεώσεων εκείνων που είναι παράνομες και το εμποδίζουν. Επιπλέον, προτάθηκε η παροχή  κίνητρου προς τον δανειολήπτη π.χ. μείωση της δόσης ή απάλειψη τόκων για 2 χρόνια. Το μόνο αρνητικό είναι η απώλεια εσόδων από την τράπεζα η οποία όμως θα δανείσει τα πρόσθετα κεφάλαια για να αναπληρώσει το διαφυγέν έσοδο. Ωστόσο, τα θετικά πολλαπλασιαστικά οφέλη είναι τεράστια, άμεσα (αύξηση ρευστότητας) και μακροπρόθεσμα, ενδυνάμωση της τραπεζικής σταθερότητας, μείωση  δανειστικών επιτοκίων λόγω ανταγωνισμού,  διοχέτευση χρημάτων σε παραγωγικές επιχειρήσεις με διατήρηση θέσεων εργασίας κ.ά.   

Η περιφρόνηση προς τη νομοθεσία είναι έκδηλη και συμβαίνει με τις εποπτικές και άλλες πολιτειακές εξουσίες σε λειτουργία. Από την άλλη, σήμερα οι οικονομικές περιστάσεις υποχρέωσαν πολλούς να διαπιστώνουν (έστω με καθυστέρηση) ότι η έλλειψη ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα εντείνει τον φαύλο κύκλο της οικονομίας. Ένα τραπεζικό ίδρυμα να φανεί αδύνατο στις υποχρεώσεις του προς τους καταθέτες, θα ακολουθήσουν αδιανόητες επιπτώσεις στην οικονομία ως σύνολο. Αυτά επιβάλλουν λήψη δραστικών και εφικτών μέτρων. Γι αυτό επιμένουμε ότι, η κριτική είναι καλή φτάνει να προτείνει κάτι (εφικτό και) καλύτερο. 

Κώστας Μαυρίδης  -   mavrides@ucy.ac.cy

Οικονομία: από τη θεωρία στην πράξη

Παρεμβάσεις στην ελεύθερη οικονομία αιτιολογούνται σε καταστάσεις όπου το ιδιωτικό συμφέρον μέσω ιδιωτικών συναλλαγών (π.χ. ανάμεσα στις τράπεζες και τους καταθέτες ή δανειολήπτες), δεν ενσωματώνει το συνολικό κόστος στην κοινωνία. Στην παρούσα φάση, η κυπριακή κοινωνία είναι συνολικά εκτεθειμένη σε ένα συστημικό ρίσκο που πηγάζει από το τραπεζικό σύστημα. Χωρίς εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα, σταθεροποίηση της οικονομίας δεν προκύπτει. Από την άλλη, όσο πιο γρήγορα σταθεροποιηθεί ο τραπεζικός τομέας, τόσο πιο γρήγορα θα επωφεληθεί η οικονομία. Και αποτελεί τεράστιο κίνδυνο να ευχόμαστε απλά «τα πράγματα να κυλήσουν ομαλά», την στιγμή που μια επιδείνωση της κατάστασης σε μια τράπεζα θα έχει φοβερές επιπτώσεις στο σύνολο των επιχειρήσεων, της κοινωνίας και του κράτους, ακόμη και σε όσους δεν έχουν σχέση με τράπεζες.

Εδώ και καιρό επιμένουμε σε συγκεκριμένες ρεαλιστικές προτάσεις στο εφικτό πλαίσιο που οριοθετείται από τις οικονομικές και νομικές παραμέτρους. Αντί της υφιστάμενης παθητικής στάσης και αντί να συζητάμε ανέφικτες προτάσεις που δεν θα γίνουν (π.χ. να εγγυηθεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τις καταθέσεις στην Κύπρο), ας επικεντρωθούμε στο εφικτό και επιστημονικά ορθό. Παρεμπιπτόντως, η χρονική μετάθεση της μαζικής εκποίησης  ακινήτων (π.χ. από δύο σε τρία χρόνια)  δεν αλλάζει την λειτουργία της αγοράς. Μια μετάθεση θα έχει αποτέλεσμα την συντριβή στις τιμές των ακινήτων από ΤΩΡΑ, διογκώνοντας τα προβληματικά δάνεια. Για να περιοριστεί αυτό, απαιτείται άλλη διαχείριση, στην βάση επιστημονικού ορθολογισμού.   

Στην πραγματικότητα, ούτε οι τράπεζες ούτε το κράτος μπορεί να εγγυηθούν πρακτικά τις καταθέσεις για να επιστρέψουν εντός του τραπεζικού συστήματος τα κεφάλαια που σήμερα επιλέγουν να μένουν εκτός τραπεζών ή επιδιώκουν έξοδο εκτός Κύπρου. Μπορούμε όμως να στοχεύσουμε στην αύξηση της ρευστότητας προς το τραπεζικό σύστημα παρακάμπτοντας τους φόβους. Άλλωστε, η σοβαρή έλλειψη ρευστότητας δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο που αυτοτροφοδοτείται ώστε καθένας επιδιώκει να προστατευτεί διατηρώντας μετρητά εκτός του τραπεζικού συστήματος, πράγμα που αφαιρεί από τις τράπεζες τη δυνατότητα να δανείζουν (σπρώχνοντας τις σε ψηλά δανειστικά επιτόκια για να διατηρούν έσοδα). Η κατάσταση «στραγγαλίζει» τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά (με το ψηλότερο ποσοστό δανεισμού στην Ε.Ε.) και ο φαύλος κύκλος προεκτείνεται με αύξηση της ανεργίας που καθιστά αδύνατη την αποπληρωμή των δανείων και μειώνει τις εισπράξεις από  φορολογίες για το κράτος, το οποίο από την άλλη, πληρώνει μεγαλύτερα ποσά στα επιδόματα.    

Προτείναμε μέτρα εφικτά που εξαρτώνται από τα χέρια μας και έχουν ορθολογιστικό στόχο την αλλαγή των προσδοκιών προς το καλύτερο, χωρίς αποδυνάμωση του τραπεζικού συστήματος.

Η δραστική μείωση των δανειστικών επιτοκίων ταυτόχρονα με τα καταθετικά και η καθοριστική σημασία ενός Διαμεσολαβητή με ουσιαστικό ρόλο που θα μειώσει τις εκποιήσεις, είναι μέτρα για τα οποία επιχειρηματολογούμε προ καιρού. Άλλο μέτρο που τέθηκε σε ανώτατο επίπεδο έγκαιρα από τον Ιούλιο  2013, με στόχο την επιστροφή κεφαλαίων στο τραπεζικό σύστημα είναι η ΠΡΟΠΛΗΡΩΜΗ μέρους των δανείων (με κατάργηση των χρεώσεων που σήμερα υφίστανται και είναι εν πολλοίς καταχρηστικές και παράνομες). Η προπληρωμή προϋποθέτει κίνητρο προς τον δανειολήπτη π.χ. μείωση της δόσης ή απάλειψης τόκων για 2 χρόνια. Το μόνο αρνητικό είναι η απώλεια εσόδων από την τράπεζα η οποία ωστόσο θα έχει πλέον μετρητά να δανείσει για να ανακτήσει το όποιο διαφυγέν έσοδο. Αλλά, τα θετικά πολλαπλασιαστικά οφέλη είναι συντριπτικά, κάποια άμεσα και άλλα μακροπρόθεσμα π.χ. αύξηση ρευστότητας που θα καταλήξει σε ενδυνάμωση της τραπεζικής σταθεροποίησης, ανταγωνισμό με πίεση στα δανειστικά επιτόκια, διοχέτευση χρημάτων σε παραγωγικές επιχειρήσεις με διατήρηση θέσεων εργασίας ή και αύξηση κ.ά.    

Επαναλαμβάνω ότι οι συνθήκες επιβάλλουν ανάληψη πρωτοβουλιών με ορθολογιστικές και ισορροπημένες προτάσεις πριν συσσωρευτούν τεράστια προβλήματα και είναι αργά, όπως εξελίχθηκε δυστυχώς το θέμα με τα επιτόκια και τον Διαμεσολαβητή. Αυτό φανερώνει δυστυχώς και ποιος συνεχίζει να κάνει κουμάντο στο κυπριακό πολιτικό σύστημα εξουσίας.

Κώστας Μαυρίδης - mavrides@ucy.ac.cy 

Επιτέλους, προωθήστε ισορροπημένα μέτρα!

Για χρόνια, πολλοί αναφερόμασταν στον «τοίχο» που εμπόδιζε έγκαιρη λήψη αποφάσεων επί της προηγούμενης Κυβέρνησης, η οποία τελικά κρίθηκε απαξιωτικά για την παραγνώριση της. Εκείνος ο «τοίχος» ήταν προφανώς αποτέλεσμα δογματικής προσέγγισης ή σκοπιμοτήτων.  Με το πρόσφατο μάθημα νωπό, η καθυστέρηση που επικρατεί γύρω από τον χρηματοπιστωτικό τομέα και τα προβλήματα που συσσωρεύονται είναι ανεξήγητη.  

Πρέπει να διαχειριστούμε την πραγματικότητα ως έχει και όχι να την κρύβουμε. Υπάρχει εκροή καταθέσεων λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης,  ενώ ταυτοχρόνως, τα  προβληματικά δάνεια πολλαπλασιάζονται. Πρόκειται για δυνητικά επικίνδυνες καταστάσεις για το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία ολόκληρη. Το ζητούμενο είναι να γίνουν ΕΓΚΑΙΡΑ εκείνες οι παρεμβάσεις και ρυθμίσεις που είναι απόλυτα αναγκαίες για να διασφαλιστεί η σταθερότητα του τραπεζικού τομέα με τρόπο όμως που να μην είναι εις βάρος της κοινωνίας και της οικονομίας.

 Επειδή στα λόγια ο καθένας μπορεί να βαφτίσει το άσπρο μαύρο με βάση το συμφέρον, επικεντρωνόμαστε στις πράξεις. Όλοι δηλώνουν σήμερα (!) ότι η μείωση των δανειστικών επιτοκίων επιβάλλεται. Στην πράξη όμως, η Κεντρική Τράπεζα παρενέβη με στήριξη οικονομικών συμβούλων και πολιτικών τον Απρίλιο 2013 και μείωσε τα καταθετικά επιτόκια (τώρα είναι στο μισό ύψος από τότε), χωρίς ανάλογη παρέμβαση στα δανειστικά επιτόκια που ήταν το ζητούμενο. Έκτοτε, οι διαμορφωτές εκείνης της πολιτικής προέβαλλαν ότι «η μείωση των δανειστικών επιτοκίων, απαγορεύεται από τη νομοθεσία», ή ότι, «δεν το επιτρέπει η Τρόικα», σε βαθμό που … πολλοί το πίστεψαν. Τελικά, η πραγματικότητα είναι διαφορετική όπως η Τρόικα υπέδειξε τις προάλλες. «Δεν συστήνω νομοθετική μείωση των επιτοκίων», δεν  σημαίνει απαγορεύω. Ξεκαθαρίζουμε ότι υπάρχουν αποτελεσματικές και ηπιότερες πολιτικές για μείωση των επιτοκίων χωρίς νομοθετική ρύθμιση ώστε να περιοριστούν οι στρεβλώσεις. Εδώ επισημαίνουμε αφενός τις παραπλανητικές «εξειδικευμένες» απόψεις που για μήνες εκφράζονταν και αφετέρου, ότι δεν γίνεται οι παρεμβάσεις υπέρ των τραπεζών να είναι επιθυμητές στρεβλώσεις αλλά οι παρεμβάσεις υπέρ της κοινωνίας να είναι ανεπιθύμητες στρεβλώσεις.     

Για άλλη μια φορά παραθέτουμε τρεις εισηγήσεις (αλληλοσυνδεόμενες και μέρος μιας ευρύτερης πολιτικής). Η κριτική είναι ευπρόσδεκτη, φτάνει να προτείνεται κάτι καλύτερο. Θετικό βήμα είναι που ορισμένοι πολιτικοί υιοθέτησαν μέτρα που για πολύ καιρό επιχειρηματολογούμε. Πρώτον, μείωση δανειστικών επιτοκίων με ταυτόχρονη ακύρωση των καταχρηστικών προνοιών και πρακτικών οι οποίες ασκούνται από το τραπεζικό σύστημα για χρόνια (όπως προνοεί και σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία) και ρύθμιση της δυνατότητας των  δανειζομένων να ΠΡΟΠΛΗΡΩΝΟΥΝ μέρος του δανείου τους χωρίς καταχρηστικές χρεώσεις που σήμερα λειτουργούν αποτρεπτικά. Δεύτερον, σε σχέση με τα προβληματικά δάνεια η αντίληψη που επικρατεί είναι πως η κατάσταση (δεν έχει σημασία αν θα συμβεί σε 2 ή 3 χρόνια) θα καταλήξει σε μαζική εκποίηση ακινήτων που θα συντρίψει τις τιμές γενικότερα με πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις από ΤΩΡΑ αφού έτσι λειτουργεί η οικονομία. Η λειτουργία Διαμεσολαβητή με ουσιαστικό και ισορροπημένο ρόλο και όχι διακοσμητικά προσαρμοσμένο στις επιδιώξεις των τραπεζών ή του δανειολήπτη, θα μειώσει σημαντικά το πρόβλημα. Σημειώνεται ότι  η δημιουργία Διαμεσολαβητή προτάθηκε από εμένα προσωπικά στους αρμόδιους πριν από δέκα χρόνια (ως Φορέας Εξώδικης Επίλυσης Τραπεζικών Διαφορών) και ακόμη να λειτουργήσει.

Η τρίτη εισήγηση είναι κάτι που επιχειρηματολογούμε από τον Ιούλιο με στόχο να αναστραφεί η φυγή καταθέσεων από το τραπεζικό σύστημα. Προτείνουμε προώθηση σχεδίων για ΠΡΟΠΛΗΡΩΜΗ μέρους του δανείου (χωρίς χρεώσεις) παρέχοντας όμως σοβαρό κίνητρο στο δανειολήπτη π.χ. μείωση της δόσης ή τόκων για 3 χρόνια. Η διατήρηση και επαναφορά κεφαλαίων εντός του τραπεζικού συστήματος θα έχει πολλαπλά θετικά αποτελέσματα βάσει της  πραγματικότητας ως έχει. Ο δικός μας φόβος είναι ότι τέτοιες ισορροπημένες εισηγήσεις θα έρθουν στο προσκήνιο (όπως έγινε με τα επιτόκια και τον Διαμεσολαβητή) όταν θα έχουν συσσωρευτεί τεράστια προβλήματα. Και στην  πραγματικότητα δεν έχουν καν λειτουργήσει.  

Κώστας Μαυρίδης - Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής  - mavrides@ucy.ac.cy

Οικονομία: Ιδιωτικό και δημόσιο συμφέρον

Η προηγούμενη Κυβέρνηση επικρίθηκε έντονα επειδή καθόσον η οικονομία πήγαινε στον γκρεμό,  παρακολουθούσε απαθώς ή ενεργούσε υποταγμένη σε δογματικές αντιλήψεις ή σκοπιμότητες. Χαρακτηριστική η εκ των υστέρων ομολογία του τότε Υπ. Οικονομικών Χ. Σταυράκη (προφανώς προσδοκώντας στον έπαινο) ότι, κατόπιν δικής του παρέμβασης προς διεθνή οίκο κατάφερε (!) την μετάθεση έκδοσης αρνητικής έκθεσης μερικές μέρες μετά τις εκλογές με αποτέλεσμα το κέρδος για το ΑΚΕΛ σε ψήφους. Οι ασήκωτες ευθύνες της τότε Κυβέρνησης δεν διαγράφονται εξαιτίας της ασυδοσίας του τραπεζικού τομέα ή της ανεπαρκούς εποπτείας. Πάντως, σε σχέση με την οικονομική πολιτική, το κύριο μάθημα από τα πιο πάνω είναι ότι τα μέτρα πρέπει να εφαρμόζονται στην ώρα τους. Αυτό άλλωστε διακρίνει, μεταξύ άλλων, τον ηγέτη που εμπνέει εμπιστοσύνη υπηρετώντας το δημόσιο συμφέρον από τον πολιτικάντη.  

Τον Μάρτη 2013 υπήρξε μια φοβερή ανατροπή και παράλληλα, μια νέα Κυβέρνηση. Έκτοτε, με βάση την πραγματικότητα και στο πλαίσιο συγκροτημένης επιστημονικής βάσης, προτείνουμε μέτρα με σκοπό το καλύτερο υπό τις περιστάσεις. Για παράδειγμα, η δημιουργία εξώδικου φορέα ρύθμισης τραπεζικών διαφορών (υποβλήθηκε πριν από δέκα χρόνια!) επανήλθε επιτακτικά πλέον στο προσκήνιο. Ωστόσο, ακόμη να λειτουργήσει και ήδη επιδιώκεται υποταγή του στην τραπεζική εξουσία. Σε σχέση με τα επιτόκια, έγινε παρέμβαση της πολιτείας τον Απρίλιο 2013 με αποτέλεσμα τη μείωση των καταθετικών επιτοκίων (τώρα είναι στο μισό από το τότε επίπεδο) προς όφελος των τραπεζών. Εξαρχής επιμέναμε ότι επιβάλλεται παρόμοια παρέμβαση για μείωση των δανειστικών επιτοκίων, χωρίς κατ΄ανάγκην νομοθετική ρύθμιση ώστε να περιοριστούν οι στρεβλώσεις. Το κύριο αντεπιχείρημα αρχικώς ήταν ότι «το απαγορεύει η νομοθεσία» και το «δεν γίνεται». Μετά έγινε ευχή πως «θα μειώσουν οι τράπεζες τα επιτόκια». Σήμερα, οι αρμόδιοι μελετούν ακόμη και νομοθετική ρύθμιση των δανειστικών επιτοκίων, ενώ στα λόγια πρωτοστατούν πολλοί που έλεγαν το  αντίθετο μόλις πριν μερικές βδομάδες. Στο μεσοδιάστημα, η αδυναμία αποπληρωμής των δανείων εξελίσσεται σε κοινωνική μάστιγα με πολλαπλές επιπτώσεις π.χ. η εκποίηση ακινήτων θα συντρίψει τις τιμές γενικότερα.    

Άλλο μέτρο που εισηγηθήκαμε με επεξηγηματικό σημείωμα στους αρμόδιους μέσα Ιουλίου 2013, βασίστηκε στην εκτίμηση ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης και ο φόβος για άλλο κούρεμα ή πτώχευση, θα ωθούσε σημαντική φυγή καταθέσεων από το τραπεζικό σύστημα με αδιανόητους  κινδύνους. Η εισήγηση ήταν να προωθεί άμεσα -πριν είναι αργά- η δυνατότητα των  δανειζομένων να προπληρώνουν μέρος του δανείου τους, παρέχοντας τους  σοβαρό κίνητρο όπως π.χ. τη διαγραφή τόκων δύο χρόνων ή μέρους του δανείου, χωρίς καταχρηστικές χρεώσεις. Σκοπός είναι η επαναφορά των κεφαλαίων εντός του τραπεζικού συστήματος με όλα τα θετικά που αυτό συνεπάγεται, με διαχείριση της πραγματικότητας ως έχει. Οι πολιτικές υποδείξεις ή διαφημίσεις στα ΜΜΕ και οι θεωρίες,  δεν αποκαθιστούν την  εμπιστοσύνη. Αργά ή γρήγορα, ο ρεαλισμός της οικονομίας επικρατεί με την κατάσταση στο χειρότερο.

Προσωπικά, δεν γνωρίζω άλλη περίπτωση οικονομίας όπου το ιδιωτικό συμφέρον να απαιτεί κρατική στήριξη με τόσο μονομερή και έκδηλο τρόπο στο όνομα της … επιστήμης και του δημοσίου συμφέροντος. Από την άλλη, οποιαδήποτε εισήγηση για ρύθμιση και παρέμβαση που δεν τυγχάνει της έγκρισης των τραπεζών, θεωρείται … λανθασμένη όταν προτείνεται, αλλά, μήνες ή χρόνια μετά, αναζητούνται μέτρα στη βάση όσων προτάθηκαν προ πολλού.

Η κυπριακή κοινωνία υπόκειται σήμερα ένα επικίνδυνο εγχείρημα. Αυτή η επίπονη και επικίνδυνη εγχείριση, πρέπει να πετύχει με το να διασωθεί ο ασθενής που είναι η κοινωνία. Και αυτό μπορεί να γίνει μέσω μιας ισορροπημένης στόχευσης με βάση το δημόσιο συμφέρον και αξιοποιώντας το πλαίσιο των κανόνων της αγοράς. Η επιστήμη που διέπει οικονομίες της αγοράς όπως τη δική μας αιτιολογεί πλήρως την παρέμβαση και ρύθμιση σε έκτακτες καταστάσεις όπου η αγορά μέσω των ιδιωτικών της συναλλαγών, αποτυγχάνει να ενσωματώσει το κοινωνικό κόστος ή όφελος.  

Κώστας Μαυρίδης  Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής -  mavrides@ucy.ac.cy