Ως γνωστό, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) ανήκει στο Συμβούλιο της Ευρώπης (συμβαλλόμενη είναι και η Τουρκία) και εξετάζει παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη βάση σχετικής Σύμβασης. Το ΕΔΑΔ δεν διαθέτει μηχανισμό εφαρμογής των αποφάσεών του, αλλά επαφίεται σε πολιτική πίεση. Χαρακτηριστική η περίπτωση Τ. Λοϊζίδου, όπου εκδόθηκε απόφαση πριν περίπου 15 χρόνια και αργότερα η Τουρκία πλήρωσε ένα ποσό (περιελάμβανε αποζημίωση για απώλεια χρήσης) επειδή έκρινε ότι εξυπηρετούσε τις πολιτικές της επιδιώξεις. Έκτοτε η Τουρκία ΔΕΝ πλήρωσε οτιδήποτε όπως όφειλε, ούτε παρέδωσε την περιουσία στην ιδιοκτήτρια, όπως προνοούσε η απόφαση.
Πριν δύο σχεδόν χρόνια, το ΕΔΑΔ αποφάσισε (υπόθεση Δημόπουλος) να αναγνωρίσει στο ΠΑΡΟΝ ΣΤΑΔΙΟ την «Επιτροπή» αποζημιώσεων στα κατεχόμενα ως ένδικο μέσο της Τουρκίας. Τώρα (μετά από παρέλευση τόσου χρόνου και αφού κύλισε αρκετό νερό στο μύλο της «Επιτροπής»), Κυβέρνηση, Γενικός Εισαγγελέας, κόμματα και βουλευτές επέκριναν μεν την «Επιτροπή» για αναποτελεσματικότητα, χωρίς όμως να αμφισβητούν ευθέως τη νομιμότητά της. Και δεν είναι απλά θέμα χρήσης εισαγωγικών ή μη. Άλλο αναποτελεσματικότητα και άλλο παρανομία (έλλειψη νομιμότητας). Η διαφορά έχει τεράστιες νομικές και πολιτικές συνέπειες που προφανώς δεν έχει προβληματίσει επαρκώς. Απέναντι στο ΕΔΑΔ, το Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) –όργανο της Ε.Ε. με μηχανισμό εκτέλεσης αποφάσεων και σκοπό την προστασία των πολιτών της Ε.Ε.- αποφάσισε ότι στο έδαφος της Κύπρου (περιλαμβανομένων και των κατεχομένων) ισχύει ΜΟΝΟ η νομιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οτιδήποτε άλλο είναι παράνομο. Συγκεκριμένα, το ΔΕΚ εκδικάζοντας βάσει του ΣΥΝΟΛΟΥ του Κοινοτικού Δικαίου (παραβιάσεις παντός είδους και όχι μόνο ανθρωπίνων δικαιωμάτων) αποφάσισε ότι η ανέγερση κατοικίας στα κατεχόμενα χωρίς την άδεια του Ε/κ ιδιοκτήτη συνιστά παραβίαση κρατικής/κοινοτικής νομοθεσίας που ούτε ο χρόνος από το 1974 επηρεάζει, ούτε αποκτά δικαιώματα ο σημερινός «χρήστης», ούτε αν η Τουρκία προβάλλει ένδικο μέσο (την «Επιτροπή»). Συνεπώς, έμμεσα αλλά ξεκάθαρα, το ΔΕΚ δεν επιτρέπει τη λειτουργία «Επιτροπής» (ως δικαστήριο της Τουρκίας!) στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς έγκριση του νόμιμου κράτους. Το γεγονός ότι η Τουρκία ασκεί έλεγχο στα κατεχόμενα (όπως διαπιστώθηκε τόσες φορές), δεν νομιμοποιεί τα όργανά της Τουρκίας, όπως η «Επιτροπή».
Σήμερα, η Τουρκία παραμένει προσκολλημένη στην απόφαση του ΕΔΑΔ όπως την συμφέρει. Θα αναμενόταν πως εμείς θα μέναμε προσκολλημένοι στην απόφαση του ΔΕΚ που στην ουσία καθιστά ΠΑΡΑΝΟΜΟ κάθε όργανο της Τουρκίας (π.χ. την «Επιτροπή») που λειτουργεί χωρίς έγκριση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σε πολιτικό επίπεδο, αυτό παραγνωρίστηκε. Σε νομικό επίπεδο, αναμένουμε από όσους θεωρούν την «Επιτροπή» νόμιμη να το τεκμηριώσουν εξηγώντας γιατί το ΕΔΑΔ επικρατεί του ΔΕΚ. Αν όχι, ας επανορθώσουν προτού είναι αργά για να περισωθεί ό,τι σώζεται. Στην πραγματικότητα, υπάρχει κρατική/κοινοτική νομοθεσία που περιορίζει την εμβέλεια των αποφάσεων του ΕΔΑΔ υπό ορισμένες περιστάσεις. Όλα αυτά αγνοήθηκαν, μαζί και η απόφαση του ΔΕΚ με την οποία δεσμεύονται όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Δυστυχώς, το πρώτο κράτος της Ε.Ε. που παραγνώρισε το κοινοτικό δίκαιο που καθιστά παράνομη την «Επιτροπή» είναι η Κύπρος. Η κυπριακή ηγεσία υιοθέτησε την απόφαση του ΕΔΑΔ (και της Τουρκίας) και υποβίβασε ή παραγνώρισε την απόφαση του ΔΕΚ που καθιστά παράνομη την «Επιτροπή», αλλά ουδέποτε τεκμηριώθηκε γιατί πρέπει να υπακούσουμε στο ΕΔΑΔ και όχι στο ΔΕΚ. Γιατί πρέπει να αγνοήσουμε το ΔΕΚ που αναγνωρίζει τη νομιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας στο έδαφος της Κύπρου (περιλαμβανομένων και των κατεχομένων) και να υιοθετήσουμε ανεπιφύλακτα την άποψη του ΕΔΑΔ;
Παρεμπιπτόντως, εάν το θέλουν, Κυβέρνηση και κόμματα μπορούν να θεσπίσουν νομοθεσία, που θα καθιστά την «Επιτροπή» παράνομη και τις αποφάσεις της άκυρες. Εν πάσει όμως περιπτώσει, με βάση το σύνολο του κοινοτικού δικαίου που επιλαμβάνεται το ΔΕΚ ως όργανο της Ε.Ε. και δεσμεύει όλα τα κράτη-μέλη (και την Κυπριακή Κυβέρνηση), η «Επιτροπή» ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΗ. Γι αυτό και τα εισαγωγικά.
Κώστας Μαυρίδης mavrides@ucy.ac.cy
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου