Θα επικεντρωθούμε σε δύο άρθρα από το εξωτερικό που αφορούν την Κύπρο. Τα
άρθρα προβάλλουν επιστημονικό (παρά πολιτικό) λόγο και αναφέρονται στο κούρεμα
καταθέσεων που συνέβη πριν ένα χρόνο και όσα έπρεπε ή πρέπει να γίνουν.
Πριν ένα χρόνο, η πολιτική αντιπαλότητα εντός Κύπρου ήταν κατά πόσον έπρεπε
να γίνει αποδεκτό το πρώτο κούρεμα (που στήριζε το Προεδρικό και απέρριψε η
Βουλή) ή το δεύτερο κούρεμα που έγινε τελικά αποδεκτό. Η μεθόδευση της
συζήτησης της κοινής γνώμης στα δύο αποτελεί γνωστό επικοινωνιακό τέχνασμα. Η επικέντρωση
στις δύο επιλογές εκτρέπει από την
ουσία. Στο Σχ. Ανάν, ο Ντε Σόττο παρέθεσε δύο χάρτες για να … ανάψουν οι
συζητήσεις ανάμεσά μας στο ποιος ήταν ο καλύτερος με σκοπό η συζήτηση να επικεντρωθεί
στον δήθεν καλύτερο χάρτη. Και όχι στο καταστροφικό σχέδιο και στην πραγματικότητα
που έκανε τον κυπριακό ελληνισμό τον μεγάλο χαμένο. Για το κούρεμα λοιπόν, ενώ
υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα για την πολιτική διαχείριση του θέματος, αυτά χάθηκαν
και η μετέπειτα συζήτηση επικεντρώθηκε στο κατά πόσον ήταν καλύτερο το πρώτο ή
το δεύτερο Eurogroup. Το πρώτο περιελάμβανε κούρεμα και των εγγυημένων καταθέσεων σε όλες τις
τράπεζες. Το δεύτερο, που τελικά επικράτησε, περιορίστηκε στις μη-εγγυημένες
καταθέσεις (πάνω των €100.000) και αφορούσε τις δύο μεγάλες τράπεζες. Έκτοτε, έχει
επικρατήσει σε πλατιά στρώματα της κοινωνίας ότι η πρώτη εισήγηση (που
απορρίφθηκε) ήταν σαφώς καλύτερη. Και μόνο ότι προβλεπόταν κούρεμα εγγυημένων
καταθέσεων, ανατρεπόταν η ευρωπαϊκή και
κυπριακή νομιμότητα και θα έπρεπε το κράτος (υπό πτώχευση) να πληρώσει τεράστια
ποσά για αποζημιώσεις. Το χείριστο όμως από επιστημονικής πλευράς ήταν που θα είχε
αφαιρεθεί ο πάτος από το εγγυημένο ποσό των καταθέσεων σε ένα υπό πτώχευση
κράτος. Τέτοιο κράτος επιβεβαιώνει πάση θυσία το εγγυημένο ποσό. Δεν το ανατρέπει.
Χωρίς εγγυημένο ποσό (από την στιγμή που παραβιάστηκε), κάθε κατάθεση ήταν
εκτεθειμένη σε κούρεμα.
Η πρώτη εισήγηση απορρίφθηκε, αλλά συνδέθηκε με τον Ν. Αναστασιάδη που ως Πρόεδρος
της Δημοκρατίας διορίζει Υπουργούς,
συμβούλους, αξιωματούχους, επιτρόπους κ.ά. Για να έχεις όμως την εύνοια, πρέπει
να ευθυγραμμίζεσαι ανάλογα π.χ. προβλήθηκε ως επιστημονική άποψη πως το κούρεμα
εγγυημένων καταθέσεων (κάτω από €100.000) δεν ήταν κούρεμα επειδή ήταν
φορολογία προς το κράτος!. Και η επιστήμη; Η ακαδημαϊκή ελευθερία; Η
αξιοπρέπεια; Δυστυχώς, πολλοί προσαρμόστηκαν από ιδιοτέλεια και συμφέρον αλλά
εμφανίζονται να ενεργούν στο όνομα της …
πατρίδας, ιδίως ενόψει και των εθνικών επετείων.
Στις 17 Μαρτίου 2014, στο γνωστό διεθνές πρακτορείο ειδήσεων Reuters, κάτω από το κεφάλαιο
Πολιτική Οικονομία, δημοσιεύτηκε άρθρο του H. Dixon, που δεν αφήνει
αμφιβολία. Περιγράφει το πρώτο Eurogroup που αφορούσε όλες τις τράπεζες και όλες τις καταθέσεις,
εγγυημένες και μη, ως επιδρομή εναντίον των καταθέσεων της χώρας μας. Και
χαρακτηρίζει το πρώτο κούρεμα ως ένα άσοφο πρόγραμμα, που άλλαξε μεν αργότερα
με ένα δεύτερο κούρεμα, αλλά προκάλεσε αρκετή ζημιά σε μια χώρα σε βαθιά
οικονομική κρίση.
Σε άλλο άρθρο ο G. Johnsen, Μέλος της Ειδικής Επιτροπής Έρευνας της Ισλανδίας, περιγράφει
(29 Απριλίου 2013) «Το Ισλανδικό μάθημα ανόρθωσης για την Κύπρο». Και εξηγεί
ότι η τιμωρία των ενόχων και υπευθύνων με ανάδειξη των ευθυνών (προσωπικών ή
άλλωσπως) είναι σημαντικό για λόγους αποκατάστασης της δικαιοσύνης και ηθικής
τάξης. Η περίπτωση της Ισλανδίας προηγήθηκε 4-5 χρόνια της κυπριακής και
θεωρείται πρωτοφανής επιτυχημένη εμπειρία με συσσωρευμένη επιστημονική γνώση. Με
όσα έγιναν στην Κύπρο, σημειώνει ότι απαιτείται μια πλήρης, διεισδυτική και
διεξοδική έρευνα που θα θεμελιώσει το νέο σύστημα οικονομίας και εξουσίας με
εμπιστοσύνη και θα εκθεμελιώσει το παλιό. Η Κύπρος λοιπόν μπορεί να αντλήσει
μαθήματα από την ισλανδική εμπειρία εάν υπάρχει θέληση. Δυστυχώς, κάθε φορά που
επιχειρούμε να δώσουμε κατεύθυνση με πρακτικές εισηγήσεις, παρεμβάλλεται ένας
αξεπέραστος «τοίχος» σε ένα συγκρότημα εξουσίας που έχει το τραπεζικό σύστημα
στην κορυφή.
Κώστας Μαυρίδης
- Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής mavrides@ucy.αc.cy
Υποψήφιος Ευρωβουλευτής - ΔΗΚΟ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου