Πανηγυρίζει και η Πλατφόρμα!

Ο κυπριακός ενεργειακός πλούτος αποτελεί άλλη μια δικαίωση της απόρριψης του Σχ. Ανάν που  «φρόντιζε» την αντικατάσταση του Κυπριακού Κράτους με τον ανανικό συνεταιρισμό όπου Τουρκία-Αγγλία μπορούσαν πλέον να ελέγξουν το παιγνίδι. Όταν λοιπόν διάφοροι επιδιώκουν σήμερα δάφνες για την επιτυχία, καλό είναι να υπενθυμίσουμε τη στάση τους στην κρίσιμη ώρα το 2004, όσο και μετά. Το 2004 είχαμε πρωτοστατήσει στην αποκάλυψη της συνωμοσίας με στόχο τον υποθαλάσσιο πλούτο μέσω του Σχ. Ανάν (με τις 10,000 σελίδες). Πριν και μετά το δημοψήφισμα, με παρεμβάσεις υποδείκνυα εκείνο που όφειλαν να πράξουν οι επαγγελματίες της πολιτικής.  Αναφέρω μερικούς τίτλους άρθρων μου:  «Ο πλούτος της Κύπρου παραδίνεται», «Γνωστό και Άγνωστο Μέρος του Σχεδίου Ανάν», «Μια γνωστή-άγνωστη Αγγλοτουρκική Συνομωσία». Επειδή στην πολιτική αξιολογείται η ευθυκρισία και η διορατικότητα την κρίσιμη ώρα των εξελίξεων, ποια θέση είχαν όσοι σήμερα (πολιτικοί, δημοσιογράφοι και άλλοι) διαγκωνίζονται ενόψει προεδρικών; Κάποιοι λούφαξαν. Άλλοι μας χλεύαζαν.  

Το αδιανόητο είναι που η πλατφόρμα του ΝΑΙ του 2004, σήμερα πανηγυρίζει, βλέπει δικαίωση και δίνει μαθήματα διαχείρισης για το φυσικό αέριο! Δύο περιπτώσεις βγάζουν μάτι. Σε κομματική ανακοίνωση υποδεικνύεται ότι δικαιώνονται οι θέσεις αυτών «που είχαν προωθήσει, διαχρονικά, την υπόθεση της εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων και αναδεικνύει τη στρατηγική σημασία των συμφωνιών οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής μας Ζώνης». Μόνο που η ανακοίνωση είναι του ΔΗΣΥ του οποίου ο αρχηγός στήριζε παθιασμένα το σχέδιο Ανάν το οποίο ακύρωνε ουσιαστικά κάθε δυνατότητα εξόρυξης φυσικού αερίου, όσο και την μοναδική ως τότε συμφωνία Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης Κύπρου-Αιγύπτου κατόπιν τουρκικής απαίτησης. Επιπλέον, ο ίδιος ζητούσε επαναφορά του Σχεδίου Ανάν σε νέο δημοψήφισμα και επέμενε (μαζί με Ερντογάν και Νταβούτογλου) ως πρόσφατα ότι η Τουρκία έχει εγγυητικά δικαιώματα σ΄ όλη την Κύπρο, προφανώς και στην ΑΟΖ μας.  

Η άλλη περίπτωση είναι της κ. Πρ.  Αντωνιάδου, σημερινής αρμόδιας Υπουργού ενέργειας, που το 2004 στήριζε με απαράμιλλο πάθος τον ανανικό συνεταιρισμό χωρίς λέξη για τον ενεργειακό πλούτο. Μετά το δημοψήφισμα, σε έκδοση (2008 με χρηματοδότηση του PRIO) προτείνει συνεργασία με την Τουρκία στον ενεργειακό τομέα. Η ευκαιρία αιώνων που ο λαός διέσωσε και η σημερινή Κυβέρνηση συγκυριακά διαχειρίζεται δεν μπορεί να αφεθεί σε  εκείνους που βρέθηκαν στο λάθος μέρος της Ιστορίας το 2004 και έκτοτε ονειρεύονται «συνεργασία» χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι η Τουρκία επιδιώκει να μας υποτάξει στο άρμα της σε βάθος χρόνου. Εκείνο όμως που αποτελεί ξεπεσμό είναι που στην εν λόγω έκδοση (την οποία διαβάζουν και ξένοι), αποκαλείται η Κυπριακή Δημοκρατία ως «το νότιο μέρος της Κύπρου» και τα «κρατικά» όργανα του κατοχικού καθεστώτος χωρίς καν εισαγωγικά τα οποία και ευχαριστούν για την συνεργασία. Για παράδειγμα, η Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας αποδίδεται στο νότο και ανάλογη υπηρεσία του κατοχικού καθεστώτος αποδίδεται ως Κρατική Υπηρεσία του βορρά. Αυτά από  Υπουργό της Κυπριακής Δημοκρατίας αρμόδια σε θέματα ενέργειας που εκ καθήκοντος οφείλει να προασπίζεται την κυριαρχία και τη νομιμότητα του κράτους.

Πρόσφατα, τουρκικά δημοσιεύματα που έφεραν την Ε/κ πλευρά να προτείνει συνεργασία στην Τουρκία σε θέματα ενέργειας χαρακτηρίστηκαν από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ανοησίες, πράγμα που ικανοποίησε κάθε καλόπιστο παρατηρητή. Άλλωστε, αρκετές φορές τα τουρκικά ΜΜΕ λειτουργούν κατ΄εντολήν στήνοντας παιγνίδια εναντίον μας. Ωστόσο, τα όσα γράφτηκαν στην Τουρκία και χαρακτηρίστηκαν ανοησίες δεν διαφέρουν επί της ουσίας από το «όνειρο» της κ. Πρ. Αντωνιάδου. Επομένως, αν θέλουμε ενότητα, η ευκαιρία αιώνων για αξιοποίηση του ενεργειακού μας πλούτου που ο λαός διέσωσε, απαιτεί ανάλογη υπεύθυνη διαχείριση. Το να αφήνεται στην περιορισμένη μειοψηφία της   πλατφόρμας του ΝΑΙ και να παραμερίζεται η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας που διαφωνεί, είναι άκρως επικίνδυνο για να «σαμποτάρει» ένα τέτοιο επίτευγμα. Αν όντως θέλουμε ενότητα.

Κώστας Μαυρίδης                           mavrides@ucy.ac.cy  

«Όνειρο» ή Εφιάλτης;

Η μελέτη «Η Επόμενη Μέρα…» χρηματοδοτήθηκε από το Νορβηγικό Ινστιτούτο PRIO με τρεις συγγραφείς, ανάμεσα τους η κ. Πρ. Αντωνιάδου. Στις σελ. 59-60 περιγράφονται τρεις ιδέες «που θα στήριζαν σε μεγάλο βαθμό την επαναπροσέγγιση και θα απέφεραν ουσιώδη οφέλη για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη». Ιδού οι τρεις ιδέες που συνθέτουν το «όνειρο» των συγγραφέων:   

Α. δημιουργία περιφερειακού κόμβου αποθήκευσης πετρελαίου που θα λειτουργεί σε σύνδεση με τον τουρκικό αγωγό Μπακού-Τζειχάν.

Β. κατασκευή σήραγγας ή γέφυρας μεταξύ Κύπρου-Τουρκίας για διευκόλυνση του τουρισμού  

Γ.  κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου που θα συνδέει μέσω Κύπρου την Αίγυπτο με την Τουρκία.

Τα πιο πάνω δεν είναι μυθιστόρημα, αλλά «όνειρο» που υπό κανονικές συνθήκες θα κρίναμε ανάξιο ανάλυσης. Που είναι λοιπόν το πρόβλημα;  

Η αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου προέκυψε επειδή ο λαός απέρριψε το σχέδιο Ανάν, ενάντια σε πολιτικούς εκβιασμούς και προτροπές πολιτικών όπως της Πρ. Αντωνιάδου. Μόνο που σήμερα είναι Υπουργός για θέματα ενέργειας και το «όνειρό» για την «Επόμενη Μέρα» γράφτηκε το 2008 (μετά το δημοψήφισμα).   

Η Ιστορία επαναλαμβάνεται, αλλά ποτέ δεν είναι ακριβώς ίδια ώστε κάποιοι δεν μαθαίνουν. Έχουμε μια Τουρκία που προσδοκούσαν να την κατευνάσουν με την παράδοση του Κούρδου ηγέτη Οτσιαλάν και αργότερα, με παροχή προοπτικής ένταξης στην Ε.Ε. και άνοιγμα κεφαλαίων. Σήμερα, οι παραβιάσεις -που φτάνουν μέχρι το Σούνιο- έχουν πολλαπλασιαστεί και οι παρεμβάσεις εντός της Κυπριακής ΑΟΖ εμφανείς και προκλητικές. Ποιος θυμάται πως πριν μερικά χρόνια, τα ίδια μυαλά ευαγγελίζονταν το «όνειρο» της πολιτικής του Ελσίνκι που θα χαλιναγωγούσε την Τουρκία; Ενώ όμως δεν προέκυψε αποτέλεσμα, κάποιοι βρίσκουν λόγους να «ονειρεύονται» ουτοπίες, για να μας προκαλούν εφιάλτες. Όποιος δεν έχει αντιληφθεί μέχρι τώρα ότι δίνουμε αγώνα επιβίωσης ενάντια στην Τουρκία, ότι η Τουρκία επιδιώκει να μας καθυποτάξει στο άρμα της, δεν πρόκειται να το μάθει πλέον. Ούτε υπάρχει επιχείρημα να πειστεί.  

Σήμερα, μια Τουρκία  που υποτίθεται επιδιώκει μηδενικά προβλήματα με τους γείτονές της έχει στην πραγματικότητα υποδαυλίσει προβλήματα με χώρες όπως τη Συρία, Ιράν, Ιράκ και  Ισραήλ. Εντός Τουρκίας, δίνει μάχη να καταπνίξει το κουρδικό κίνημα. Για τον ελληνισμό, καταπατά τη γη μας και είναι ήδη στην επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας και σχεδιάζει την πλήρη υποταγή μας σε βάθος χρόνου. Το να διαχωρίζει κάποιος την πολιτική από την οικονομία ώστε να φαντάζεται «όνειρα» συνεργασίας με την Τουρκία είναι δικαίωμα του. Το να βρίσκεται όμως επικεφαλής στην διαμόρφωση πολιτικής για το θέμα είναι εφιάλτης. 

Πρόσφατα τουρκικά δημοσιεύματα με βάση δηλώσεις του κατοχικού ηγέτη Έρογλου, έφεραν την Ε/κ πλευρά να προτείνει συνεργασία στην Τουρκία στον τομέα της ενέργειας. Ωστόσο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν ξεκάθαρος και τα περιέγραψε ως ανοησίες. Πράγμα που όντως ευχόμαστε αφού άλλωστε, αρκετές φορές τα τουρκικά ΜΜΕ λειτουργούν κατ΄εντολήν και παίζουν παιγνίδι εναντίον μας. Αλλά το «όνειρο» της κ. Αντωνιάδου στην «Επόμενη Μέρα»  είναι οι δικές της απόψεις και όχι κάποιος τουρκικός δάκτυλος. Και τέτοιο «όνειρο» αποτελεί εφιάλτη για την συντριπτική πλειοψηφία του λαού και του δημιουργεί εύλογες υποψίες για αλλοπρόσαλλη (το λιγότερο) κυβερνητική πολιτική. Η ευκαιρία αιώνων για αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου είναι επίτευγμα της απόφασης του λαού το 2004 στο δημοψήφισμα και δεν μπορεί να επαφίεται στα «όνειρα» οποιουδήποτε να την σαμποτάρει. Κάποτε διερωτώμαι αν μερικοί στην Κυβέρνηση με τις ενέργειές τους ανοίγουν τον δρόμο για την προεδρία στο Ν. Αναστασιάδη (με τα ανανικά του «όνειρα»)… Παρεμπιπτόντως, οι συγγραφείς της μελέτης αποκαλούν την Κυπριακή Δημοκρατία «το νότιο μέρος της Κύπρου» και αναφέρονται στα «κρατικά» όργανα του κατοχικού καθεστώτος χωρίς καν εισαγωγικά τα οποία και ευχαριστούν για την συνεργασία.

Κώστας Μαυρίδης                           mavrides@ucy.ac.cy   

Κυριαρχία ΑΟΖ και «Επιτροπή»

Στο θέμα των ερευνών για ενεργειακό πλούτο και τη σύζευξη με το Ισραήλ, η Κυβέρνηση λειτούργησε προς τη σωστή κατεύθυνση και έξω από παραδοσιακές ιδεολογικές αντιλήψεις. Γι αυτό και ο διορισμός της Πραξούλλας Αντωνιάδου (με τις γνωστές ακραίες και συντριπτικά απορριπτέες θέσεις της στο κυπριακό) στη θέση του αρμόδιου Υπουργού, λειτουργεί ως βαρίδι στην Κυβέρνηση και εύλογες υποψίες. Ωστόσο, με αφορμή τις έρευνες εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Κύπρου, η πολιτική ηγεσία τονίζει την απαίτηση για σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ενδεικτικά, σε πρόσφατες δηλώσεις ενός κομματικού αρχηγού τονίζεται η κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας και η επιμονή στο «να γίνει σεβαστό το κυριαρχικό μας δικαίωμα», με την επισήμανση ότι, «η Τουρκία είναι μόνιμος παράγοντας έντασης αφού παραμένει κατοχική δύναμη στην Κύπρο». Πρόκειται για θέσεις χιλιοειπωμένες αλλά ορθότατες. Που είναι λοιπόν το πρόβλημα;

Η πολιτική ηγεσία προβάλλει το αυτονόητο: Η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να  λειτουργήσει με βάση τα κυριαρχικά της δικαιώματα όπως κρίνει επειδή η κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας ορίζει και τα όρια της νομιμότητας. Άλλο αν δεν έχει τη δύναμη να παρεμποδίσει τις νέες τουρκικές παρεμβάσεις και την προ πολλού συνεχιζόμενη παράνομη κατοχή. Στην προκειμένη περίπτωση, η κυριαρχία περιλαμβάνει το θαλάσσιο χώρο αρκετά μίλια νοτίως του εδάφους της Κύπρου με δικαιώματα που επικυρώθηκαν μετά τη ρύθμιση της ΑΟΖ με τις γειτονικές χώρες πριν μερικά χρόνια. Εφόσον λοιπόν απαιτείται σεβασμός στην κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας που αφορά την ΑΟΖ για θέματα οικονομικού συμφέροντος, το ίδιο και σε ποιο έντονο βαθμό έπρεπε να απαιτείται αναφορικά με την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας στο έδαφος της Κυπριακής επικράτειας. Αν η Τουρκία «έστηνε» μια πλατφόρμα άντλησης εντός της Κυπριακής ΑΟΖ, αυτό θα χαρακτηριζόταν ως παράνομη ενέργεια ενάντια στην κρατική μας κυριαρχία. Αν η Τουρκία έστηνε  ένα «δικαστήριο» (όπως την «Επιτροπή» αποζημιώσεων) στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, αυτό θα ήταν νόμιμο; 

Η μοναδική αιτιολόγηση που δυνατόν να προβληθεί για την «Επιτροπή» είναι πως η νομιμότητα της αναγνωρίστηκε από το ΕΔΑΔ. Για την ακρίβεια, το ΕΔΑΔ υπέδειξε ότι η «Επιτροπή» θα πρέπει στο παρόν στάδιο να δοκιμαστεί ως αποτελεσματικό ένδικο μέσο. Όμως, η ουσία είναι άλλη. Στα κατεχόμενα λειτουργεί μια «Επιτροπή» ως δικαστήριο που είτε στήθηκε άμεσα από την Τουρκία είτε μέσω του ψευδοκράτους, αυτό δεν της προσδίδει οποιαδήποτε νομιμότητα. Στήθηκε στην επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας χωρίς τη δική της συγκατάθεση. Ακόμη και να δεχτούμε ότι το ΕΔΑΔ προσέδωσε νομιμότητα στην «Επιτροπή»,  πρέπει να εξηγηθεί γιατί υπερισχύει του Συντάγματος όπου ορίζεται η κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το κυριότερο, γιατί μια απόφαση του ΕΔΑΔ υπερισχύει (α) του (πρωτογενούς) δικαίου της Ε.Ε. που επικύρωσε την επικράτεια της Κύπρου (που περιλαμβάνει  τα κατεχόμενα εδάφη) και (β) του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) που έκρινε πως ΜΟΝΟ η νομιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας ισχύει στην επικράτεια της;

Χωρίς σαφείς απαντήσεις στα πιο πάνω, δεν μπορεί κανένας να θεωρεί την  «Επιτροπή» νόμιμη. Όμως, προκαλεί εντύπωση που πολιτικοί αλλά και αρμόδιοι φορείς του κράτους οι οποίοι έχουν ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ να προασπίζονται την κυριαρχία του κράτους, δεν έκριναν ευθέως την «Επιτροπή» παράνομη. Και φτάσαμε στο σημείο που μια επέμβαση της Τουρκίας εντός της ΑΟΖ στην θάλασσα νοτίως της Κύπρου θεωρείται παράνομη επειδή αντίκειται στα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά η «Επιτροπή» της  Τουρκίας που λειτουργεί ως δικαστήριο (!) στο κατεχόμενο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας θεωρείται νόμιμη. Και αυτό μόνο και μόνο επειδή έτσι ερμηνεύεται πως έκρινε το ΕΔΑΔ και ότι αυτό υπερισχύει οποιασδήποτε άλλης έννομης τάξης χωρίς περιορισμούς.    

Το θέμα είναι ύψιστης σημασίας και απαιτεί σωστή πληροφόρηση. Επαναλαμβάνω, θα το βρούμε μπροστά μας. Και πρέπει να υπάρξει επανόρθωση τουλάχιστον ως προς το ότι, το ΔΕΚ (που δεσμεύει και τους 27 της Ε.Ε. μαζί και την Κύπρο) καθιστά την «Επιτροπή» ΠΑΡΑΝΟΜΗ.

Κώστας Μαυρίδης                           mavrides@ucy.ac.cy

Παραοικονομία με απλά λόγια και αριθμούς

Παραοικονομία θεωρείται το μέρος της οικονομίας (συναλλαγές) που υπάρχει αλλά δεν περιλαμβάνεται στα στοιχεία του κράτους π.χ. εισοδήματα που δεν δηλώνονται και επομένως δεν φορολογούνται. Τις προάλλες έγινε ζήτημα για το ακριβές ποσό των ανείσπραχτων φόρων, αλλά δεν έγινε οποιαδήποτε αναφορά σε παραοικονομία με αδήλωτες εισπράξεις και εισοδήματα. Αν λοιπόν υπάρχει παραοικονομία με εισοδήματα που δεν δηλώνονται, πόσο είναι το μέγεθος αυτής της φοροδιαφυγής και πως διορθώνεται;

Επιστημονικές μελέτες εκτιμούν ότι το μέγεθος της παραοικονομίας από το 1960 μέχρι πρόσφατα αυξήθηκε κατά 93% (σχεδόν διπλασιάστηκε) και το μέγεθος είναι γύρω στο 9% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Με απλά λόγια, μερικά δις ευρώ δεν δηλώνονται και ούτε φορολογούνται με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Και πρόκειται για μεγάλο ποσό συγκρινόμενο με τα ανείσπραχτα του Φόρου Εισοδήματος που έγινε ο θόρυβος.

Σε σχέση με τη συμμόρφωση, τα πράγματα είναι απλά. Το πρώτο βήμα για πληρωμή της φορολογίας είναι όπως το πρώτο βήμα για σεβασμό του κώδικα οδικής κυκλοφορίας. Με δεδομένη την παραοικονομία και φοροδιαφυγή, δύο παράγοντες είναι καθοριστικοί: 

α) το ενδεχόμενο να καταγγελθεί ο παραβάτης και

β) η ποινή που θα του επιβληθεί εφόσον καταγγελθεί. 

Προφανώς, για δεκαετίες επικρατεί ένα σύστημα όπου επαγγελματικές ομάδες μπορούν να φοροδιαφεύγουν επειδή το ενδεχόμενο να εντοπιστούν είναι απομακρυσμένο και η ποινή στην περίπτωση που εντοπιστούν χαμηλή ώστε να «αξίζει» το ρίσκο. Ενώ θα έπρεπε να ισχύει το αντίθετο. Εξίσου απλό όμως είναι και το ερώτημα για το τι εμποδίζει για δεκαετίες την διαμόρφωση ενός νομοτεχνικού πλαισίου που να καταπολεμά αποτελεσματικά την παραοικονομία. Σε πρόσφατη έκθεση της η Ε.Ε. για το φορολογικό σύστημα της Κύπρου, διαπιστώνει μερικούς αριθμούς που έμμεσα δακτυλοδείχνουν το πρόβλημα. Η Κύπρος έχει το 2^ο ψηλότερο ποσοστό έμμεσων φόρων στην Ε.Ε. Από το σύνολο της φορολογίας, το 43.6%  είναι από έμμεσους φόρους (φόροι από τις συναλλαγές που είναι πιο δύσκολο να αποκρυφτούν). Η Φορολόγηση Εισοδημάτων Προσώπων είναι στο 3,9% ως ποσοστό του ΑΕΠ που μας κατατάσσει στην 23^η θέση. Η απόκρυψη προσωπικών εισοδημάτων είναι προφανώς μια εξήγηση για την παρατηρούμενη διάσταση.  

Η κοινή λογική προτάσσει ότι το πρώτο βήμα απαιτεί εποπτεία με σκοπό τη συμμόρφωση (ώστε δύσκολα να διαφεύγει κάποιος) και αποτρεπτικές ποινές (ώστε να τιμωρείται παραδειγματικά). Επειδή πιθανόν να προβληθεί το γνωστό, πως μια τέτοιου είδους πολιτική συμμόρφωσης απαιτεί «ένα φοροτεχνικό για κάθε επιχείρηση», που εξυπακούει τεράστιο κόστος, επισημαίνω το εξής που κάθε αρμόδιος παραδέχεται. Στο σύγχρονο κόσμο της τεχνολογίας, της τεχνογνωσίας και των βάσεων δεδομένων, τέτοια δικαιολογία προβάλλεται μάλλον για συγκάλυψη των παραβατών. Ομολογουμένως, στη σύγχρονη εποχή δεν πείθει και λειτουργεί για παρεμπόδιση αποτελεσματικής πολιτικής.

Από καθαρά πολιτικής άποψης, το πρώτο βήμα είναι απλό, αλλά δεν είναι εύκολο διότι απαιτεί σύγκρουση με περιχαρακωμένα συμφέρονται δεκαετιών. Συγκεκριμένα, σημαίνει βελτίωση του νομοτεχνικού πλαισίου σε θέματα φοροδιαφυγής (και φοροαποφυγής), πράγμα που προϋποθέτει πολιτική βούληση για τολμηρά βήματα και σύγκρουση με τους προνομιούχους δεκαετιών που είναι ομάδες πολιτικής πίεσης με διασυνδέσεις στην  εξουσία. Και δεν εννοώ μόνο την εκάστοτε Κυβέρνηση, όσο τις κρατικές θέσεις όπου λαμβάνονται αποφάσεις. Κάπου εκεί εμποδίζεται η λήψη ουσιαστικών μέτρων όσο καλές προθέσεις και να υπάρχουν από κάποιους. Και φυσικά, αυτός που εμποδίζει το πρώτο βήμα δεν είναι οι καθαρίστριες και οι κλητήρες αλλά ομάδες με πολιτική δύναμη και επηρεασμό στην εξουσία. 

Κώστας Μαυρίδης                                     mavrides@ucy.ac.cy

Η μέρα της αποκάλυψης

Για το δίδυμο Ντάουνερ-Πάσκο τεκμηριώσαμε αρκετές φορές ότι εξαρχής δρομολόγησαν διαδικασία στις συνομιλίες που εγκλώβιζε την Ε/κ σε φοβερά διλήμματα που θα της προκαλούσαν μόνο κόστος όποια και αν είναι η επιλογή. Δεν έχει φυσικά την ευθύνη η Ε/κ πλευρά για τον διορισμό του Ντάουνερ ως ειδικού συμβούλου του Γ.Γ. του ΟΗΕ, αλλά ο ρόλος του αποκαλύφθηκε πλήρως μέσα από τα γνωστά έγγραφα που έδειξαν συνωμοσίες εναντίον της Ε/κ πλευράς και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η εχθρική του στάση ορισμένες φορές (όπως αποκαλύψαμε βάσει αυθεντικών εγγράφων) έγινε σε συνεννόηση με τους Τούρκους π.χ. με τον Τούρκο μόνιμο αντιπρόσωπο στο Συμβούλιο Ασφαλείας, πράγμα που ο Ντάουνερ δεν σχολιάζει. Στην πορεία των διαπραγματεύσεων, η στάση του Ντάουνερ επιβεβαίωνε την αρχική επιδίωξη: υπερ-αισιοδοξία με «πρόοδο», «συμφωνία» σε πτυχές, «συγκλίσεις» σε κεφάλαια. Αυτά ήσαν στην πραγματικότητα όσα έδωσε η Ε/κ πλευρά χωρίς ένα βήμα στην ουσία του προβλήματος όπως τα κατοχικά στρατεύματα, έποικοι, επεμβατικά δικαιώματα Τουρκίας, δικαίωμα στις ιδιοκτησίες κ.ά. Η Ε/κ ηγεσία ακολουθούσε με τον Πρόεδρο σε παθητική σιωπή  και το Ν. Αναστασιάδη να θυμώνει -όχι εναντίον του Ντάουνερ- αλλά εναντίον εκείνων που αποκαλύπταμε τις συνωμοσίες επειδή δεν γινόταν με σωστό τρόπο!    

Στην πορεία των συνομιλιών, δόθηκαν επίσης αρκετές ευκαιρίες στην Ε/κ ηγεσία να προλάβει το επικείμενο πρόβλημα και να περιορίσει τις ζημιές. Καμιά ουσιαστική αντίδραση, όταν ο Ταλάτ κόμιζε τις προτάσεις της Τουρκίας και τις κατέθετε αυτούσιες στις διαπραγματεύσεις, που κατά τα άλλα ήταν … κυπριακής ιδιοκτησίας. Καμιά ουσιαστική αντίδραση, αλλά συμμετοχή στα στημένα πανηγύρια του Ντάουνερ στο οδόφραγμα του Λιμνίτη με τις πολύχρωμες κορδέλες και ανοχή στο κόκκινο χαλί στο Γ.Γ. του ΟΗΕ για να περάσει στο «προεδρικό» στα κατεχόμενα. Καμία ουσιαστική αντίδραση, όταν ο Έρογλου έθετε νέες απαιτήσεις και υπαναχωρούσε και όταν η Τουρκία προχώρησε κυριολεχτικά με επέμβαση με πολεμικά πλοία και αεροσκάφη εντός των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας απειλώντας κράτος μέλος του ΟΗΕ και της Ε.Ε. Δεν έχουμε ψευδαισθήσεις για τις δυνατότητές μας, αλλά δεν γίνεται απλά να συνομιλούμε διαμαρτυρόμενοι...

Η μέρα της αποκάλυψης πλησιάζει, οπόταν η Ε/κ πλευρά θα επωμιστεί μόνο κόστος. Περίπτωση για κέρδος και γώνιασμα της Τουρκίας όπως καταγραφόταν στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης δεν υπάρχει. Το ζητούμενο είναι πως το συσσωρευμένο κόστος της διαδικασίας θα μας φορτωθεί μέσα από τις εκθέσεις του Γ.Γ. του ΟΗΕ όπως Ντάουνερ-Πάσκο θα κρίνουν.

Το σκηνικό μυρίζει νέο 2004 με διαφορετικό λεκτικό (π.χ. η λέξη επιδιαιτησία δεν επιτρέπεται) και διαφορετικούς κομπάρσους (π.χ. ο Ντε Σόττο αντικαταστάθηκε με το  Ντάουνερ). Εκείνο που παραμένει ίδιο είναι η κεντρική επιδίωξη των σχεδιαστών για να εγκλωβιστεί η Ε/κ πλευρά ώστε να της αφαιρεθεί κάθε συγκριτικό πλεονέκτημα που απέκτησε. Και η πραγματικότητα είναι πως ουσιαστικά πλεονεκτήματα που αποκτήσαμε (αξιοποίηση Ε.Ε. και δυνατότητα για φυσικό αέριο) θα εξαφανίζονταν με το Σχέδιο Ανάν και η όποια προοπτική υπάρχει είναι λόγω της απόρριψης του. Ο σχεδιασμός των Ντάουνερ-Πάσκο είναι μέσα από επανάληψη του 2004, η Κυπριακή Δημοκρατία είτε να αυτοδιαλυθεί είτε να αυτοπεριοριστεί  φοβισμένη από τις αντιδράσεις. Δυστυχώς, στην εξουσία επικρατεί η πολιτική αντίληψη που δεν υιοθέτησε την απόρριψη του σχεδίου Ανάν αλλά την διαχείριση του. Το χειρότερο, καραδοκούν να αναλάβουν εξουσία εκείνοι που επέμεναν με εκβιασμούς να μας φορτώσουν τις ανανικές αλυσίδες. Υπάρχουμε και το οφείλουμε στο λαό που έκρινε σωστά το 2004. Αυτό καλείται να πράξει και τώρα, ιδίως ενόψει προεδρικών. Πάντως, δεν ξέρουμε αν ποτέ μάθουμε σε τι οφείλεται η απέραντη σιωπή της εξουσίας και η εκκωφαντική «προστασία» που πρόσφερε η λεγόμενη αντιπολίτευση στο Ντάουνερ. Το βέβαιο είναι πως η μέρα της αποκάλυψης πλησιάζει.

Κώστας Μαυρίδης                                       mavrides@ucy.ac.cy

«Επιτροπή»: με ή χωρίς εισαγωγικά;

Ως γνωστό, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) ανήκει στο  Συμβούλιο της Ευρώπης (συμβαλλόμενη είναι και η Τουρκία) και εξετάζει παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη βάση σχετικής Σύμβασης. Το ΕΔΑΔ δεν διαθέτει μηχανισμό εφαρμογής των αποφάσεών του, αλλά επαφίεται σε πολιτική πίεση. Χαρακτηριστική η  περίπτωση Τ. Λοϊζίδου, όπου εκδόθηκε απόφαση πριν περίπου 15 χρόνια και αργότερα η Τουρκία πλήρωσε ένα ποσό (περιελάμβανε αποζημίωση για απώλεια χρήσης) επειδή έκρινε ότι εξυπηρετούσε τις πολιτικές της επιδιώξεις. Έκτοτε η Τουρκία ΔΕΝ πλήρωσε οτιδήποτε όπως όφειλε, ούτε παρέδωσε την περιουσία στην ιδιοκτήτρια, όπως προνοούσε η απόφαση.

Πριν δύο σχεδόν χρόνια, το ΕΔΑΔ αποφάσισε (υπόθεση Δημόπουλος) να αναγνωρίσει στο ΠΑΡΟΝ ΣΤΑΔΙΟ την «Επιτροπή» αποζημιώσεων στα κατεχόμενα ως ένδικο μέσο της Τουρκίας. Τώρα (μετά από παρέλευση τόσου χρόνου και αφού κύλισε αρκετό νερό στο μύλο της «Επιτροπής»), Κυβέρνηση, Γενικός Εισαγγελέας, κόμματα και βουλευτές επέκριναν μεν την «Επιτροπή» για αναποτελεσματικότητα, χωρίς όμως να αμφισβητούν ευθέως τη νομιμότητά της. Και δεν είναι απλά θέμα χρήσης εισαγωγικών ή μη. Άλλο αναποτελεσματικότητα και άλλο παρανομία (έλλειψη νομιμότητας). Η διαφορά έχει τεράστιες νομικές και πολιτικές συνέπειες που προφανώς δεν έχει προβληματίσει επαρκώς. Απέναντι στο ΕΔΑΔ, το Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) –όργανο της Ε.Ε. με μηχανισμό εκτέλεσης αποφάσεων και σκοπό την προστασία των πολιτών της Ε.Ε.- αποφάσισε ότι στο έδαφος της Κύπρου (περιλαμβανομένων και των κατεχομένων) ισχύει ΜΟΝΟ η νομιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οτιδήποτε άλλο είναι παράνομο. Συγκεκριμένα, το ΔΕΚ εκδικάζοντας βάσει του ΣΥΝΟΛΟΥ του Κοινοτικού Δικαίου (παραβιάσεις παντός είδους και όχι μόνο ανθρωπίνων δικαιωμάτων) αποφάσισε ότι η ανέγερση κατοικίας στα κατεχόμενα χωρίς την άδεια του Ε/κ ιδιοκτήτη συνιστά παραβίαση κρατικής/κοινοτικής νομοθεσίας που ούτε ο χρόνος από το 1974 επηρεάζει, ούτε αποκτά δικαιώματα ο σημερινός «χρήστης», ούτε αν η Τουρκία προβάλλει ένδικο μέσο (την «Επιτροπή»). Συνεπώς, έμμεσα αλλά ξεκάθαρα, το ΔΕΚ δεν επιτρέπει τη λειτουργία «Επιτροπής» (ως δικαστήριο της Τουρκίας!) στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς έγκριση του νόμιμου κράτους. Το γεγονός ότι η Τουρκία ασκεί έλεγχο στα κατεχόμενα (όπως διαπιστώθηκε τόσες φορές), δεν νομιμοποιεί τα όργανά της Τουρκίας, όπως η «Επιτροπή».  

Σήμερα, η Τουρκία παραμένει προσκολλημένη στην απόφαση του ΕΔΑΔ όπως την συμφέρει. Θα αναμενόταν πως εμείς θα μέναμε προσκολλημένοι στην απόφαση του ΔΕΚ που στην ουσία καθιστά ΠΑΡΑΝΟΜΟ κάθε όργανο της Τουρκίας (π.χ. την «Επιτροπή») που λειτουργεί χωρίς έγκριση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σε πολιτικό επίπεδο, αυτό παραγνωρίστηκε. Σε νομικό επίπεδο, αναμένουμε από όσους θεωρούν την «Επιτροπή» νόμιμη να το τεκμηριώσουν εξηγώντας γιατί το ΕΔΑΔ επικρατεί του ΔΕΚ. Αν όχι, ας επανορθώσουν προτού είναι αργά για να περισωθεί ό,τι σώζεται. Στην πραγματικότητα, υπάρχει κρατική/κοινοτική νομοθεσία που περιορίζει την εμβέλεια των αποφάσεων του ΕΔΑΔ υπό ορισμένες περιστάσεις. Όλα αυτά αγνοήθηκαν, μαζί και η απόφαση του ΔΕΚ με την οποία δεσμεύονται όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Δυστυχώς, το πρώτο κράτος της Ε.Ε. που παραγνώρισε το κοινοτικό δίκαιο που καθιστά παράνομη την «Επιτροπή» είναι η Κύπρος. Η κυπριακή ηγεσία υιοθέτησε την απόφαση του ΕΔΑΔ (και της Τουρκίας) και υποβίβασε ή παραγνώρισε την απόφαση του ΔΕΚ που καθιστά παράνομη την «Επιτροπή», αλλά ουδέποτε τεκμηριώθηκε γιατί πρέπει να υπακούσουμε στο ΕΔΑΔ και όχι στο ΔΕΚ. Γιατί πρέπει να αγνοήσουμε το ΔΕΚ που αναγνωρίζει τη νομιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας στο έδαφος της Κύπρου (περιλαμβανομένων και των κατεχομένων) και να υιοθετήσουμε ανεπιφύλακτα την άποψη του ΕΔΑΔ;

Παρεμπιπτόντως, εάν το θέλουν, Κυβέρνηση και κόμματα μπορούν να θεσπίσουν νομοθεσία, που θα καθιστά την «Επιτροπή» παράνομη και τις αποφάσεις της άκυρες. Εν πάσει όμως περιπτώσει, με βάση το σύνολο του κοινοτικού δικαίου που επιλαμβάνεται το ΔΕΚ ως όργανο της Ε.Ε. και δεσμεύει όλα τα κράτη-μέλη (και την Κυπριακή Κυβέρνηση), η «Επιτροπή» ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΗ. Γι αυτό και τα εισαγωγικά.

Κώστας Μαυρίδης                           mavrides@ucy.ac.cy

Είναι Nόμιμη η «Επιτροπή»;

Από καιρό και κατ΄επανάληψην τεκμηριώσαμε ότι η «Επιτροπή» είναι ο δούρειος ίππος της Τουρκίας για άλωση του απαιτούμενου ποσοστού Ε/κ κατεχόμενης γης ώστε να κατέχει νόμιμα την πλειοψηφία. Και αποκαλύψαμε μύθους που στήθηκαν για να εγκλωβίσουν Ε/κ ιδιοκτήτες. Κυβέρνηση, Γενικός Εισαγγελέας, κόμματα και ορισμένοι βουλευτές με παρεμβάσεις τους αποδοκίμασαν την «Επιτροπή» για την αναποτελεσματικότητά της, θεωρώντας δεδομένη τη νομιμότητά της. Αυτό όμως απαιτεί εξηγήσεις. Από την αναποτελεσματικότητα ως την παρανομία (έλλειψη νομιμότητας) ενός οργάνου (συγκεκριμένα της «Επιτροπής), υπάρχει διαφορά με τεράστιες νομικές και πολιτικές συνέπειες.   

Η αντίληψη για νομιμότητα στηρίζεται στην απόφαση του ΕΔΑΔ (Δημόπουλος) βάσει της οποίας νομιμοποιήθηκε (στο παρόν στάδιο) η «Επιτροπή». Το ΕΔΑΔ –όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης- περιορίζεται σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη βάση σχετικής Σύμβασης και επαφίεται σε ΠΟΛΙΤΙΚΗ πίεση να εφαρμοστούν από χώρες που το αρνούνται. Χαρακτηριστική περίπτωση η Τ. Λοιζίδου, όπου εκδόθηκε απόφαση πριν περίπου 15 χρόνια και η Τουρκία πλήρωσε ένα ποσό (περιελάμβανε αποζημίωση για απώλεια χρήσης) επειδή εξυπηρετούσε τις πολιτικές της επιδιώξεις, όμως έκτοτε ΔΕΝ πλήρωσε οτιδήποτε άλλο, ούτε παρέδωσε την περιουσία στην ιδιοκτήτρια όπως προνοούσε η απόφαση του ΕΔΑΔ. Η Τουρκία αρνείται να εφαρμόσει εκείνη την απόφαση του ΕΔΑΔ και θα το αποφασίζει τώρα μόνη της;

Στην αντίπερα όχθη, το Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) που ανήκει στην Ε.Ε. έκρινε (υπόθεση Αποστολίδης) ότι στα κατεχόμενα ισχύει το κτηματολόγιο της Κυπριακής Δημοκρατίας και προφανώς, επικρατεί η όποια νομιμότητα αποφασίσει το κράτος. Οτιδήποτε άλλο είναι παράνομο. Ούτε ο χρόνος από το 1974 επηρέασε, ούτε τα δικαιώματα του «χρήστη», ούτε αν υπάρχει διαθέσιμο ένδικο μέσο (η «Επιτροπή»). Το ΔΕΚ εκδικάζοντας βάσει του ΣΥΝΟΛΟΥ του κοινοτικού δικαίου (παραβιάσεις παντός είδους, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οτιδήποτε άλλο) αποφάσισε ότι η ανέγερση κατοικίας στα κατεχόμενα χωρίς την άδεια του Ε/κ ιδιοκτήτη, συνιστά παρανομία. Η παρανομία αυτή δεν αφορά ανθρώπινα δικαιώματα αλλά παραβίαση κρατικής/κοινοτικής νομοθεσίας. Συνεπώς, στο πνεύμα του κοινοτικού δικαίου και της σχετικής απόφασης του ΔΕΚ, δεν μπορεί να λειτουργήσει  «Επιτροπή» (ως περίπου δικαστήριο της Τουρκίας!) στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας χωρίς την άδεια του νόμιμου κράτους. Το γεγονός ότι η Τουρκία ασκεί έλεγχο στα κατεχόμενα (όπως το ΕΔΑΔ διαπίστωσε τόσες φορές), δεν εξυπακούει νομιμοποίηση της παρουσίας της. Απλά, το «δικαστήριο» ξένης και μάλιστα εισβάλλουσας χώρας που λειτουργεί στην επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας χωρίς την έγκριση της είναι ΠΑΡΑΝΟΜΟ.

Η απόφαση του ΔΕΚ (νομιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας) συγκρούεται με εκείνην του ΕΔΑΔ (νομιμότητα της «Επιτροπής» και μέσω της, της Τουρκίας στην Κύπρο). Φυσικά, η  Τουρκία δρα όπως την συμφέρει, ως εάν να μην υπάρχει η απόφαση του ΔΕΚ. Δεν κατανοώ γιατί εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπάρχουν φορείς που κάνουν το ίδιο. Γι αυτό και επιβάλλεται να τεκμηριώσουν το γιατί υιοθετούν  τα περί νόμιμης «Επιτροπής» και γιατί το ΕΔΑΔ υπερτερεί του ΔΕΚ.

Η αναγνώριση νομιμότητας στην «Επιτροπή» εξυπακούει αναγνώριση μέσου της, νόμιμης παρουσίας της Τουρκίας στην Κύπρο, πράγμα που ανατρέπει την μέχρι τώρα παράνομη παρουσία της. Αυτή την ανατροπή θα την βρούμε μπροστά μας. Εφόσον όμως Κυβέρνηση, κόμματα και βουλευτές το θέλουν, υπάρχει τρόπος για ουσιαστική συμβολή με θέσπιση  νομοθεσίας που θα καθιστά ξεκάθαρα την «Επιτροπή» παράνομη. Προφανώς, η νομική κάλυψη υπάρχει αφού με βάση το σύνολο του κοινοτικού δικαίου που επιλαμβάνεται το ΔΕΚ και δεσμεύει την Κυβέρνηση και την Ε.Ε. στο σύνολό της, η «Επιτροπή» ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΗ.  Αν πιστεύουν κάτι διαφορετικό, θα πρέπει να το τεκμηριώσουν γιατί πρόκειται για εξαιρετικά κρίσιμο ζήτημα.

Κώστας Μαυρίδης                                       mavrides@ucy.ac.cy                                                           

Ο Φιλόσοφος Κυριάκος Μάτσης Σήμερα

Πενήντα δύο χρόνια από τη θυσία του (19 Νοεμβρίου 1958) στο Δίκωμο στα ριζά του Πενταδάκτυλου, ο τομεάρχης της Κερύνειας Κ. Μάτσης παραμένει επίκαιρος και ξεχωριστός. Εκείνο που τον κάνει ξεχωριστό από τους άλλους αντρειωμένους της ΕΟΚΑ, είναι η διεισδυτική δύναμη του πνεύματος του που πηγάζει από μια στέρεα φιλοσοφημένη προσωπικότητα. Τα γραπτά του κείμενα σε συνδυασμό με τις πράξεις του, το αποκρυσταλλώνουν. Ωστόσο, όσοι σήμερα -από τα αριστερά ως τα δεξιά- επιχειρούν να τον οικειοποιηθούν και να τον προσαρμόσουν στις σκοπιμότητές τους, διαπράττουν μέγιστη ιεροσυλία.

Η αποστολή του Κ. Μάτση στη ζωή –εκτός και εντός ΕΟΚΑ- υπήρξε ώριμος καρπός και απαύγασμα της φιλοσοφίας του για τη ζωή. Μιας φιλοσοφίας που καθιστά το πνεύμα ως την υπέρτατη ανθρώπινη δύναμη, η οποία υποτάσσει την ύλη με όλες τις μορφές της. Δεν πρόκειται για μια παροδική θεωρητική διάθεση, αλλά για φιλοσοφία που μετουσιώνεται σε αληθινή και έμπρακτη αντιμετώπιση από τον Μάτση των μικρών αλλά και των σπουδαίων στιγμών της ζωής.

Με τη δική του φιλοσοφική ματιά, ο Μάτσης αντιμετωπίζει την σύνδεση ανάμεσα στην γη και τους ανθρώπους που την καλλιεργούν για να σημειώσει πως, ενώ ένας «θα σταθεί μόνο στα οφέλη που προσπορίζεται η υλική πλευρά», άλλος «έχει τη δύναμη να νιώσει πέρα για πέρα τη χαρά της έξαρσης που χαρίζει η πνευματική». Όταν αργότερα συλλαμβάνεται από τους Άγγλους, δηλώνει ευθαρσώς και πλήρως συνειδητοποιημένος ότι ανήκει στην ΕΟΚΑ και αγωνίζεται για την ελευθερία της πατρίδας του. Μπροστά στα φοβερά βασανιστήρια που τον υποβάλλουν οι Εγγλέζοι και οι επικουρικοί, ο Κ. Μάτσης οπλισμένος με το ακλόνητο πνεύμα του, παρατηρεί το σώμα να υπόκειται στα φρικτά μαρτύρια, αλλά το πνεύμα του δεν υποτάσσεται. Η αποκορύφωση της έμπρακτης φιλοσοφίας του ενσαρκώνεται στην απάντηση που έδωσε στον Στρατάρχη Χάρτινγκ ο οποίος του πρόσφερε ένα μυθικό για την εποχή ποσό χρημάτων για να αποκαλύψει που κρυβόταν ο Αρχηγός της ΕΟΚΑ. Και ο Μάτσης απαντά: «Ου  περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα αλλά περί αρετής. Λυπούμαι διότι με έχετε προσβάλει». Αυτή η φράση συμπυκνώνει την πεμπτουσία της φιλοσοφίας του.

Σήμερα, διάφοροι επιτήδειοι επιδιώκουν να προσαρμόσουν τον Κ. Μάτση στις δικές τους πολιτικές σκοπιμότητες. Οι μεν τον βαφτίζουν «επαναπροσεγγιστή» στα μέτρα τους για να καλύψουν με πατριωτισμό τις δικές τους αβαρίες. Και οι άλλοι τον θεωρούν δικό τους «εθνικόφρονα» με βάση τις αντιλήψεις τους περί τούτου και αφού του κάνουν μνημόσυνο.

Ο Κ. Μάτσης δεν υποτάσσεται σε σημερινές σκοπιμότητες. Το 1944, προτού προκύψουν οι Διεθνείς Συμβάσεις περί Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο Κ. Μάτσης απαρίθμησε τα «Δικαιώματα του Ανθρώπου». Παρεμπιπτόντως, σε αυτά περιέλαβε και το δικαίωμα της περιουσίας. Ο Κ. Μάτσης υπήρξε συνειδητοποιημένος Έλληνας και Άνθρωπος. Και τα δύο με κεφαλαίο, διότι, είναι τίτλοι που τους καταξιώθηκε με την ζωή του και όχι απλά τους κληρονόμησε. Επειδή λοιπόν, στα φιλοσοφημένα γραφόμενα του αναδύεται ένας προφητικός και ποιητικός λόγος, οι πιο κάτω στίχοι αποτελούν παράκληση να αφήσουμε αμόλυντο τον Έλληνα και Άνθρωπο Κυριάκο Μάτση.   

 

Συμπληγάδες  

Εξόριστε ποιητή και προφήτη άκουσε το λογισμό μου:

Σαν βγήκα στον πηγαιμό για την Ιθάκη,

Ποσειδώνα, Κίρκη και Σειρήνες ποτές μου δεν συνάντησα.

Καμιά Πηνελόπη δεν έμπλεκε τη μέρα και να χαλά τη νύχτα για χάρη μου.

Ούτε σκυλί με αναγνώρισε σαν πάτησα στο πατρικό μου.

Τίποτες απ’ αυτά δεν συνάντησα στο δρόμο μου,    

γιατί εκτίμησαν οι έμποροι την αξία του

κι αποδέχτηκα ο άθλιος για αντιπαροχή την αποζημίωση.

Εξόριστε ποιητή και προφήτη μου:

Τη ζωή μου τη ξόδεψα σφηνωμένος ανάμεσα στις συμπληγάδες.

Γι’ αλλού δεν το κούνησα ποτές.

Κι απόμεινα ανάμεσα Τροόδους και Πενταδακτύλου

συλλαβίζοντας αυτό το παραμύθι 

με τη μόνη και στερνή επιθυμία ενός μελλοθάνατου

που εκλιπαρεί την επιείκεια σου.

Κώστας Μαυρίδης (Δίκωμο – Επαρχία Κερύνειας)                    mavrides@ucy.ac.cy

«Επιτροπή»: Νόμιμη ή Παράνομη;

Τώρα που οι μύθοι διαλύονται και γίνεται αντιληπτό πως η «Επιτροπή» αποζημιώσεων αποκτά Ε/κ κατεχόμενες ιδιοκτησίες με ποσό γύρω στο 7% της αξίας τους (μετά από χρεώσεις και προμήθειες δικηγόρων, μεσαζόντων, εκτιμητών, «ΦΠΑ» καθεστώτος κ.ά.), θεωρώ φρόνιμο να προχωρήσει ο διάλογος ένα βήμα παρακάτω, για το τι σημαίνει όταν η Τουρκία μέσω της «Επιτροπής» αποχτά Ε/κ γη.  Κυβέρνηση, Γενικός Εισαγγελέας, κόμματα και βουλευτές εκθέτουν την «Επιτροπή» για την αναποτελεσματικότητά της αλλά δεν αμφισβητούν τη νομιμότητα της. Όμως, άλλο η αναποτελεσματικότητα και άλλο η παρανομία (έλλειψη νομιμότητας). Πρόκειται για τεράστια διαφορά με ανυπολόγιστες νομικές και πολιτικές συνέπειες.  

Το ΕΔΑΔ –όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης- περιορίζεται σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη βάση σχετικής Σύμβασης και είναι αυτό που με απόφαση του (Δημόπουλος) νομιμοποίησε προς το παρόν την «Επιτροπή». Το ΕΔΑΔ δεν διαθέτει μηχανισμό εφαρμογής των αποφάσεων του αλλά επαφίεται σε ΠΟΛΙΤΙΚΗ πίεση π.χ. πίεση στην Τουρκία να την εφαρμόσει. Στην γνωστή περίπτωση Τ. Λοιζίδου, εκδόθηκε απόφαση πριν περίπου 15 χρόνια και αργότερα η Τουρκία πλήρωσε ένα ποσό (περιελάμβανε αποζημίωση για απώλεια χρήσης) επειδή έκρινε πως εξυπηρετούσε τις πολιτικές της επιδιώξεις και έκτοτε ΔΕΝ πλήρωσε οτιδήποτε άλλο, ούτε παρέδωσε την περιουσία στην ιδιοκτήτρια όπως προνοούσε η απόφαση του Δικαστηρίου.

Το Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) – ανήκει στην Ε.Ε. – διαθέτει μηχανισμό εκτέλεσης των αποφάσεων όπου είναι εφικτό και σκοπό έχει την προστασία των πολιτών  της Ε.Ε. (υπό αυτή την έννοια, δεν περιλαμβάνει πολίτες χωρών όπως η Τουρκία αφού δεν είναι μέλος της Ε.Ε.). Στην υπόθεση Αποστολίδης εναντίον Όραμς, το ΔΕΚ έκρινε τελεσίδικα ότι στα κατεχόμενα ισχύει η νομιμότητα (το κτηματολόγιο) της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οτιδήποτε άλλο είναι παράνομο. Ούτε ο χρόνος από το 1974 επηρέασε την απόφαση, ούτε τα δικαιώματα του «χρήστη», ούτε αν υπάρχει διαθέσιμο αποτελεσματικό ένδικο μέσο (η «Επιτροπή»). Το ΔΕΚ εκδικάζοντας βάσει του ΣΥΝΟΛΟΥ του κοινοτικού δικαίου (παραβιάσεις παντός είδους, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οτιδήποτε άλλο) αποφάσισε στην περίπτωση ότι η ανέγερση κατοικίας στα κατεχόμενα χωρίς την άδεια του Ε/κ ιδιοκτήτη, συνιστά παρανομία. Αυτό δεν αφορά ανθρώπινα δικαιώματα αλλά παραβίαση κρατικής/κοινοτικής νομοθεσίας και δεσμεύει την Κυπριακή Δημοκρατία. Συνεπώς, δεν μπορεί να λειτουργήσει η «Επιτροπή» (ως δικαστήριο που ανήκει την Τουρκία) στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας χωρίς την άδεια του κράτους. Το γεγονός ότι η Τουρκία ασκεί έλεγχο στα κατεχόμενα (όπως το ΕΔΑΔ διαπίστωσε τόσες φορές), δεν εξυπακούει νομιμοποίηση της παρουσίας της. Το όποιο «δικαστήριο» ξένης και μάλιστα της εισβάλλουσας χώρας που λειτουργεί στην επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας χωρίς έγκριση είναι ΠΑΡΑΝΟΜΟ. Από την άλλη, όποιος αποδέχεται τη νομιμότητα της «Επιτροπής», αποδέχεται νόμιμη παρουσία της Τουρκίας στην Κύπρο. Επομένως, οι προεκτάσεις της απόφασης του ΔΕΚ συγκρούονται με εκείνες του ΕΔΑΔ. Κατανοώ γιατί η Τουρκία συμπεριφέρεται ως εάν η απόφαση του ΔΕΚ να μην υπάρχει. Δεν κατανοώ γιατί αρμόδιοι φορείς και πρόσωπα εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας, κάνουν το ίδιο. Και γιατί θεωρούν ότι το ΕΔΑΔ υπερτερεί του ΔΕΚ; Πως θα αντιδρούσαν εάν δικαστική απόφαση κράτους της Ε.Ε. θέτει την κρατική/κοινοτική νομοθεσία υπεράνω του ΕΔΑΔ υπό ορισμένες περιστάσεις;  

Η μη αμφισβήτηση της νομιμότητας της «Επιτροπής», εξυπακούει αναγνώρισή της ως νόμιμου δικαστηρίου (!) της Τουρκίας στην Κύπρο και αυτό ανατρέπει την μέχρι τώρα παράνομη παρουσία της. Αυτή την ανατροπή θα την βρούμε μπροστά μας (σε αυτό το στάδιο, δεν θέλω να πω περισσότερα). Εάν όμως Κυβέρνηση, κόμματα και βουλευτές θέλουν, υπάρχει τρόπος για ουσιαστική συμβολή. Μπορούν να θεσπίσουν νομοθεσία που θα καθιστά την «Επιτροπή» παράνομη και τις αποφάσεις της άκυρες. Υπάρχει η νομική κάλυψη. Και γι αυτό θα επανέλθουμε. Άλλωστε, με βάση το σύνολο του κοινοτικού δικαίου όπως επιλαμβάνεται το ΔΕΚ, η «Επιτροπή» ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΗ.    

Κώστας Μαυρίδης                                                   mavrides@ucy.ac.cy

Η Άρνηση της Πραγματικότητας και ο Ελληνισμός

Πολλοί αγαπάμε την Ελλάδα και αγωνιούμε για τον ελληνισμό. Δεν σημαίνει όμως ότι εκείνος που εκφράζει ή νοιώθει το μεγαλύτερο βαθμό αγάπης και αγωνίας για τον ελληνισμό, έχει τη σωστή αντίληψη των πραγμάτων ή διαθέτει τη σωστή συνταγή για το μέλλον. Και δυστυχώς, αυξάνεται ολοένα ο αριθμός όσων δεν αποδέχονται την πραγματικότητα και βρίσκουν τρόπους να την στηρίξουν την άρνηση τους σε οικονομικούς δείχτες. Όμως, επειδή η πραγματικότητα είναι όντως δυσβάσταχτη, ας επικεντρωθούμε στα κύρια για να μην χαθούμε στα επιμέρους.

Πρώτον, χάριν εθνικής  αυτογνωσίας, οφείλουμε να παραδεχτούμε τα γεγονότα και να διαμορφώσουμε άποψη για το μέλλον με βάση την πραγματικότητα. Η κατανόηση των γεγονότων υποβάλλει ότι η Ελλάδα εκχώρησε κυριαρχικά δικαιώματα για να συνεχίσει να απολαμβάνει τις ευρώ-δανειακές δόσεις. Ένας θα μπορούσε να περιγράψει την Ελλάδα σήμερα ως χώρα φόρου υποτελής διότι λειτουργεί υπό το Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο. Σε άλλες εποχές θα το έλεγαν, επιτροπεία.

Δεύτερον, οι επιλογές ενώπιον μας είναι ΜΟΝΟ δύο. Είτε (α) η Ελλάδα παλεύει για παραμονή της στο ευρώ  (χωρίς 100% βεβαιότητα) είτε (β) φεύγει, εγκαταλείπει, εκδιώκεται ή όπως αλλιώς ονομαστεί με την όποια αβεβαιότητα αυτό συνεπάγεται. Αυτές είναι οι δύο επιλογές. Η έξοδος από το ευρώ θα παρασύρει την Ελλάδα σε οικονομική εξαθλίωση πιο κάτω από το σήμερα. Περιορίζομαι σ΄ ένα μόνο πράγμα εκ των προτέρων (σε αντίθεση με τους εκ των υστέρων «αναλυτές» που είναι πάντα σωστοί).  Μεγάλος αριθμός προϊόντων πρώτης ανάγκης για κατανάλωση από τον απλό κόσμο  (τρόφιμα, καύσιμα, φάρμακα κ.ά.) είναι εισαγόμενα. Υπό τις εξαιρετικά δύσκολες σημερινές συνθήκες ένας Έλληνας επιβιώνει με χίλια βάσανα. Η εισαγωγή της … «νέας δραχμής» θα είναι αναπόφευκτα σοβαρά υποτιμημένη σε σχέση με νομίσματα (π.χ. ευρώ, δολάριο)  και αυτό θα εξυπακούει ουσιαστική μείωση στην αγοραστική δύναμη του σημερινού οικογενειακού εισοδήματος. Για παράδειγμα, εάν το μηνιαίο εισόδημα 1000 ευρώ αγοράζει τώρα ένα συγκεκριμένο καλάθι προϊόντων πρώτης ανάγκης (τα περισσότερα εισαγόμενα), για την ίδια οικογένεια το εισόδημα πλέον σε δραχμές θα αγοράζει ένα σημαντικά μειωμένο καλάθι  προϊόντων.  Εν ολίγοις, θα προκύψει ουσιαστική περαιτέρω μείωση στο βιοτικό επίπεδο της κοινωνίας. Επειδή κάποιοι δυνατόν να έχουν διαφορετική άποψη, καλό είναι να την παραθέσουν τώρα εκ των προτέρων, ώστε να μπορούμε να κριθούμε όλοι μας. Για όσους θα προστρέξουν να αναφερθούν σε εθνική οικονομική αυτάρκεια με εγχώρια προϊόντα, απλά επιβεβαιώνουν την άρνηση της πραγματικότητας.

Η επιδίωξη για παραμονή στο ευρώ είναι καλύτερη εφόσον υπάρχει πολιτική που το καθιστά εφικτό στόχο. Γι αυτό και το όποιο «κούρεμα» στο δημόσιο χρέος θα πρέπει οπωσδήποτε να καθιστά εφικτή τη βιωσιμότητα του εναπομείναντος χρέους, δηλαδή να μπορεί να αποπληρωθεί. Πράγμα όμως που δεν επαφίεται στην Ελλάδα να αποφασίσει, αλλά είναι θέμα συναπόφασης με τους δανειστές της. Και φυσικά, το επιθυμητό θα ήταν να συνδυάζεται με σοβαρή οικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα.  Αλλά, επιθυμητό δεν σημαίνει ότι θα γίνει στην πραγματικότητα αφού δεν το αποφασίζει η Ελλάδα.

Ολοένα όμως εμπεδώνονται απόψεις πως πρόκειται για μια διεθνή συνομωσία και ως απόδειξη προβάλλουν οικονομικούς δείχτες άλλων χωρών με συγκριτικά πολύ χειρότερη οικονομία από την Ελλάδα που δεν αντιμετωπίζουν τα δικά μας διλήμματα π.χ. εξωτερικός δανεισμός, Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν σε απόλυτες τιμές κ.ά. Αυτά τα στοιχεία μπορεί να προσομοιάζουν με εκείνα που μας έφεραν στο χάλι μας, αλλά δεν είναι τα ίδια με εκείνα που θεωρούνται τα πλέον σημαντικά από τους δανειστές μας. Όσο και αν μοιάζουν, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΙΔΙΑ. Στην ουσία πρόκειται για επιλεκτική πρόταξη που άλλωστε δεν έχουν αξία εφόσον έτσι το αξιολογούν οι δανειστές μας. Εντούτοις, υπάρχει καλή απόδειξη ότι κύρια κριτήρια σύγκρισης έγιναν για όλους τα ίδια (τα γνωστά κριτήρια Μάαστριχτ) που χρησιμοποιήθηκαν και ως δείχτες για εισδοχή στην ευρωζώνη πριν μια δεκαετία.  Αν κάποιοι επιμένουν και πάλι στην άρνησή τους, δεν υπάρχει επιχείρημα να τους μεταπείσει. Και όσο αυξάνονται, αυξάνεται και το ενδεχόμενο η Ελλάδα να οδηγηθεί στο περιθώριο –ίσως και στον ιστορικό αφανισμό-  για πολλά-πολλά χρόνια. Διότι η αγωνία για την τύχη της Ελλάδας δεν υποκαθιστά το εθνικά σωστό.

Κώστας Μαυρίδης                                                   mavrides@ucy.ac.cy

Στο δρόμο που χάραξε ο Ντάουνερ

Την ερχόμενη βδομάδα αρχίζει άλλη μια φάση των διαπραγματεύσεων, όπως καθορίστηκε από τα Η.Ε. στην πρόσφατη τριμερή συνάντηση στο Long Island της Νέας Υόρκης. Όσοι παρακολουθούν τα διαδραματιζόμενα με τον Ντάουνερ και Πάσκο, γνωρίζουν ότι εξαρχής  αποκαλύψαμε συγκεκριμένα στοιχεία και ενέργειές τους, μετά την απογοητευτική στάση που εκδήλωσαν αρμόδιοι στην διαπραγματευτική μας Ομάδα για το θέμα. Ανάμεσα στις πολλές δράσεις του βρώμικου δίδυμου,  ήταν και η συμπαιγνία με τον Τούρκο Μόνιμο Αντιπρόσωπο στο Συμβούλιο Ασφαλείας, πίσω από την πλάτη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ανάμεσα τους και αδικήματα για παρεμβάσεις προς Ευρωπαίους Δικαστές. Τι θα έπρατταν οι Τούρκοι, αν συνέβαινε εναντίον τους ένα από όσα συνέβησαν συνωμοτικά εναντίον της Ελληνικής πλευράς;

Δεν φταίει η πλευρά μας που ο Ντάουνερ ανέλαβε μεσολαβητής του ΟΗΕ, αλλά είναι η  στάση της ηγεσίας (από το Προεδρικό μέχρι τη λεγόμενη αντιπολίτευση) που τον εξέθρεψε στη συνέχεια έως σήμερα. Ενώ από πριν δύο χρόνια τεκμηριώναμε στη βάση εγγράφων τα κόλπα και τις πονηριές του Ντάουνερ για να εγκλωβίσει την πλευρά μας, στο Προεδρικό και στην Προεδρία του ΔΗΣΥ θύμωναν (!) γιατί αποκαλύπταμε τις βρωμιές.

Παρεμπιπτόντως, η υπέρμετρη αισιοδοξία υιοθετήθηκε από τον Ντάουνερ από την αρχή. Χαρακτηριστικά, για χρόνια ενόσω διαρκούσαν οι συνομιλίες στην Κύπρο, ο Ντάουνερ διέβλεπε συνεχώς ουσιαστική πρόοδο που θα κατέληγε όπου νάναι σε τελική συμφωνία. Ομολογουμένως, είναι τόσο δεσμευμένος που κατάντησε άλλο τόσο προβλεπτός. Στην πρόσφατη τριμερή συνάντηση αφού εγκωμίασε (!) ακατάπαυστα «τους εξοχότατους ηγέτες» για τις υπέρ-προσπάθειες που καταβάλλουν, διαπίστωσε πάλι «θετικές, παραγωγικές και έντονες» συζητήσεις. Όμως, επειδή ουσιαστική πρόοδος δεν υπήρξε,  ο Ντάουνερ έπρεπε να βρει. Και έπεισε τον «χαμένο» Γ.Γ. του ΟΗΕ να ανακοινώσουν ξανά στη Νέα Υόρκη τη σύγκλιση των δύο πλευρών σε δευτερεύουσες πτυχές που είχε προκύψει προηγουμένως στην Κύπρο. Κατά τα άλλα, ο Ντάουνερ ερωτώμενος είχε έτοιμη την απάντηση για το ρόλο του: «ούτε επιδιαιτητικός, ούτε γεφυροποιητικός, ούτε  διαμεσολαβητικός…. απλά μιλούμε στις δύο πλευρές εκτενώς, για τις θέσεις … της άλλης πλευράς». Για αυτό πήγαν στη Νέα Υόρκη; Για να κουβεντιάζουν τις θέσεις της μιας πλευράς στην άλλη, πράγμα που μπορούσε να γίνει στην Κύπρο; Η πλασματική εικόνα υπηρετεί τις  σκοπιμότητες του Ντάουνερ και των Τούρκων που θέλουν να φαίνεται πρόοδος, αλλά όχι την πλευρά που αναζητά την ουσία για αποδεκτή λύση.    

Ως γνωστό, ένα από τα διαπραγματευτικά κόλπα ήταν και το «τίποτα δεν είναι συμφωνημένο αν δεν συμφωνηθούν όλα». Τότε υιοθετήθηκε από την διαπραγματευτική μας Ομάδα ως σοβαρή επιτυχία. Που θα μπορούσε να ήταν, αν οι διαπραγματευτές μας είχαν άλλες πεποιθήσεις. Τα πράγματα είναι όντως δύσκολα για όποιον και να ήταν διαπραγματευτής. Αλλά οι πεποιθήσεις, η διορατικότητα και η ορθή αντίληψη των πραγμάτων την ώρα των εξελίξεων, δυστυχώς απουσιάζουν από όσους διαχειρίζονται τις τύχες μας. Αυτό δεν μειώνει τις καλές προθέσεις. Εντούτοις, περιορίζομαι στο εξής που δείχνει την ενδογενή αδυναμία. Πρόσωπα που γνώριζαν το 2004 ότι το προτεινόμενο σχέδιο «φρόντιζε» να αφαιρέσει από την  Κυπριακή Δημοκρατία την ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ αιώνων να αξιοποιήσει ενεργειακό πλούτο (πράγμα που αναζητά όλη η υφήλιος), το αποδέχονταν και το χειρότερο, σιώπησαν τότε. Τώρα όμως έχουν άποψη και το διαχειρίζονται ως να μη συνέβη κάτι. Φυσικά, οι εκλογές έρχονται και όποιος θέλει να γίνει Πρόεδρος της Δημοκρατίας «θυμώνει» τώρα εναντίον του Ντάουνερ για να ικανοποιούνται οι μελλοντικοί ψηφοφόροι. Αλλά επί της ουσίας ο σχεδιασμός παραμένει αναλλοίωτος στο δρόμο που χάραξε ο Ντάουνερ και η προοπτική αλλαγής πεποιθήσεων απίθανη, πράγμα που μεγιστοποιεί την απόγνωση.  

Κώστας Μαυρίδης                                       mavrides@ucy.ac.cy

«Επιτροπή»: η Απάτη Συνεχίζεται Εδώ και μήνες, ιδιαίτερα μέσω αρθρογραφίας επιδιώκω να δώσω σφαιρική ενημέρωση σε ανυποψίαστους ιδιοκτήτες κατεχόμενης γης. Ούτε χρηματικό συμφέρον είχα, ούτε έχω. Αποκορύφωμα της επικρατούσας παραπληροφόρησης υπήρξε τηλεοπτική εκπομπή για το θέμα. Την επόμενη της εκπομπής, αναρτήθηκε κείμενο από τους υπεύθυνους το οποίο αναφερόμενο στη λειτουργία της «Επιτροπής» μέχρι τον Δεκ 2011, υποδεικνύει στους πρόσφυγες και άλλους Ε/κ ιδιοκτήτες κατεχόμενης γης ότι, «ο κίνδυνος να χάσουν τις περιουσίες τους εάν δεν προβούν σε προσφυγή μέχρι τον Δεκέμβρη, είναι κάτι παραπάνω από ορατός». Το απαύγασμα λοιπόν της εκπομπής με καλεσμένους ειδικούς είναι πως όσοι δεν καταφύγουν στην «Επιτροπή», «είναι κάτι παραπάνω από ορατό» ότι χάνουν τις περιουσίες τους! Αυτά προβλήθηκαν δημόσια, μόνο που η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Στην πραγματικότητα, είναι η συντριπτική πλειοψηφία όσων καταφεύγουν στην «Επιτροπή» που χάνουν οριστικά την περιουσία τους (με βάση στοιχεία της «Επιτροπής») έναντι ενός ποσού που ξεκαθαρίζει γύρω στο 7% της αξίας της περιουσίας. Και «είναι κάτι παραπάνω από ορατό» ότι στο μέλλον τα πράγματα θα χειροτερεύουν σε όσους καταφεύγουν στην «Επιτροπή». Πάντως, πρόνοια όπως την αντιλαμβάνονται οι εγνωσμένης πείρας ειδικοί που θεωρούν ότι με τη λήξη της θητείας της «Επιτροπής» μέχρι τις 21 Δεκ 2011, οι Ε/κ χάνουν οριστικά το δικαίωμα στην ιδιοκτησία τους, δεν υπάρχει πουθενά στη σχετική απόφαση του ΕΔΑΔ (υπόθεση Δημόπουλος). Διαφορετικά, ας δείξουν επιτέλους ένα τέτοιο υποστηριχτικό στοιχείο. Επιπλέον, μια τόσο αυθαίρετη ερμηνεία δεν έδωσε καν η Τουρκία. Και έκτοτε, δεν βγήκε ένας από όσους εμπλέκονται για να στηρίξει ΔΗΜΟΣΙΑ τις απόψεις του και ούτε φυσικά να επανορθώσει. Αντιθέτως, οι ανακρίβειες και οι αποκρύψεις συνεχίζονται και ο μύθος ανατροφοδοτείται. Προφανώς, τα χρήματα είναι πάρα πολλά. Επιμένω ότι ένας δημόσιος διάλογος στο θέμα θα έριχνε φως ώστε ο απλός κόσμος να αντιληφθεί τις πραγματικότητες και να κρίνει ΟΛΟΥΣ όσους δηλώνουμε ότι επιδιώκουμε να ενημερώσουμε τους ενδιαφερόμενους πολίτες. Άλλωστε, το περιουσιακό θα κρίνει εν τέλει το περιεχόμενο της όποιας λύσης. Χωρίς γη και ιδιοκτησίες, το Κυπριακό έχει τελειώσει. Πρόσφατα, προβλήθηκε και η εξής «πατριωτική» θέση από το Λονδίνο: Θα πρέπει να πάνε όλοι ανεξαιρέτως στην «Επιτροπή» «προκειμένου να δοκιμαστεί η Τουρκία για την κατοχή της Κύπρου και εάν χρειαστεί να πάμε πίσω στο ΕΔΑΔ». Έτσι ακριβώς το θέτει δικηγορικό γραφείο στην Αγγλία που αναζητά πελάτες. Το ίδιο λέχθηκε και εδώ από όσους παροτρύνουν τους ιδιοκτήτες να πάνε στην «Επιτροπή» και εάν απορρίψουν την πρόταση της θα συνεχίσουν στο ΕΔΑΔ με την βεβαιότητα ότι θα διασφαλίσουν την ιδιοκτησία τους. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει βεβαιότητα προς τούτο. Υπάρχει μεν πιθανότητα σε βάθος χρόνου να κριθεί αναποτελεσματική η «Επιτροπή», αλλά και εάν αυτό συμβεί, θα έχουν ως τότε τουρκοποιηθεί οριστικά και νόμιμα έναντι του ΕΔΑΔ, αρκετές Ελληνοκυπριακές περιουσίες που τόσο χρειάζεται το κατοχικό καθεστώς. Από την άλλη όμως, υπάρχει και η πιθανότητα να επικρατήσει εκείνο που το ΕΔΑΔ σημειώνει στην δικαστική του απόφαση. Ότι δηλαδή, επαφίεται ουσιαστικά στο κράτος (δες Τουρκία) να αποφασίζει την πλέον σωστή θεραπεία υπό τις περιστάσεις. Συνεπώς, αφού ο Ε/κ ιδιοκτήτης θα έχει πληρώσει μερικές χιλιάδες ευρώ στην διαδικασία ενώπιον της «Επιτροπής» και του «Ανωτάτου Δικαστηρίου» του ψευδοκράτους, θα καταλήξει μετά από χρόνια στο ΕΔΑΔ …, χωρίς καμιά βεβαιότητα ότι θα του διασφαλιστεί το δικαίωμα στην περιουσία του. Αλλά, πιθανόν να κριθεί ΜΟΝΟ η επάρκεια του ποσού που πρότεινε η «Επιτροπή» και επομένως, ο Ε/κ να χάσει οριστικά την περιουσία του επειδή το ΕΔΑΔ δυνατόν να περιορίσει την κρίση του στο ποσό που προτάθηκε, αγνοώντας την επιθυμία του Ε/κ ιδιοκτήτη. Αυτός ο κίνδυνος ούτε καν υποδεικνύεται στους ιδιοκτήτες. Όμως, ο κίνδυνος αυτός υπάρχει αφού και σε υποθέσεις Κούρδων εναντίον της Τουρκίας που τέθηκαν ενώπιον του ΕΔΑΔ που εξάντλησαν το ένδικο μέσο παρόμοιας «Επιτροπής Αποζημιώσεων» στην Τουρκία, τελικά οι ιδιοκτήτες έχασαν την περιουσία τους. Κώστας Μαυρίδης mavrides@ucy.ac.cy

Εδώ και μήνες, ιδιαίτερα μέσω αρθρογραφίας επιδιώκω να δώσω σφαιρική ενημέρωση σε ανυποψίαστους ιδιοκτήτες κατεχόμενης γης. Ούτε χρηματικό συμφέρον είχα, ούτε έχω. Αποκορύφωμα της επικρατούσας παραπληροφόρησης υπήρξε  τηλεοπτική εκπομπή για το θέμα. Την επόμενη της εκπομπής, αναρτήθηκε κείμενο από τους υπεύθυνους το οποίο αναφερόμενο στη λειτουργία της «Επιτροπής» μέχρι τον Δεκ 2011, υποδεικνύει στους πρόσφυγες και άλλους Ε/κ ιδιοκτήτες κατεχόμενης γης ότι, «ο κίνδυνος να χάσουν τις περιουσίες τους εάν δεν προβούν σε προσφυγή μέχρι τον Δεκέμβρη, είναι κάτι παραπάνω από ορατός». Το απαύγασμα λοιπόν της εκπομπής με καλεσμένους ειδικούς είναι πως όσοι δεν καταφύγουν στην «Επιτροπή», «είναι κάτι παραπάνω από ορατό» ότι χάνουν τις περιουσίες τους! Αυτά προβλήθηκαν δημόσια, μόνο που η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Στην πραγματικότητα, είναι η συντριπτική πλειοψηφία όσων καταφεύγουν στην «Επιτροπή» που χάνουν οριστικά την περιουσία τους (με βάση στοιχεία της «Επιτροπής») έναντι ενός ποσού που ξεκαθαρίζει γύρω στο 7% της αξίας της περιουσίας. Και «είναι κάτι παραπάνω από ορατό» ότι στο μέλλον τα πράγματα θα χειροτερεύουν σε όσους καταφεύγουν στην «Επιτροπή».

Πάντως, πρόνοια όπως την αντιλαμβάνονται οι εγνωσμένης πείρας ειδικοί που θεωρούν ότι με τη λήξη της θητείας της «Επιτροπής» μέχρι τις 21 Δεκ 2011, οι Ε/κ χάνουν οριστικά το δικαίωμα στην ιδιοκτησία τους, δεν υπάρχει πουθενά στη σχετική απόφαση του ΕΔΑΔ (υπόθεση Δημόπουλος). Διαφορετικά, ας δείξουν επιτέλους ένα τέτοιο υποστηριχτικό στοιχείο. Επιπλέον, μια τόσο αυθαίρετη ερμηνεία δεν έδωσε καν η Τουρκία. Και έκτοτε, δεν βγήκε ένας από όσους εμπλέκονται για να στηρίξει ΔΗΜΟΣΙΑ τις απόψεις του και ούτε φυσικά να επανορθώσει. Αντιθέτως, οι ανακρίβειες και οι αποκρύψεις συνεχίζονται και ο μύθος ανατροφοδοτείται. Προφανώς, τα χρήματα είναι πάρα πολλά. Επιμένω ότι ένας δημόσιος διάλογος στο θέμα θα έριχνε φως ώστε ο απλός κόσμος να αντιληφθεί τις πραγματικότητες και να κρίνει ΟΛΟΥΣ όσους δηλώνουμε ότι επιδιώκουμε να ενημερώσουμε τους ενδιαφερόμενους πολίτες. Άλλωστε, το περιουσιακό  θα κρίνει εν τέλει το περιεχόμενο της όποιας λύσης. Χωρίς γη και ιδιοκτησίες, το Κυπριακό έχει τελειώσει.  

Πρόσφατα, προβλήθηκε και η εξής «πατριωτική» θέση από το Λονδίνο: Θα πρέπει να πάνε όλοι ανεξαιρέτως στην «Επιτροπή» «προκειμένου να δοκιμαστεί η Τουρκία για την κατοχή της Κύπρου και εάν χρειαστεί να πάμε πίσω στο ΕΔΑΔ». Έτσι ακριβώς το θέτει δικηγορικό γραφείο στην Αγγλία που αναζητά πελάτες. Το ίδιο λέχθηκε και εδώ από όσους παροτρύνουν τους ιδιοκτήτες να πάνε στην «Επιτροπή» και εάν απορρίψουν την πρόταση της θα συνεχίσουν  στο ΕΔΑΔ με την βεβαιότητα ότι θα διασφαλίσουν την ιδιοκτησία τους.   

Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει βεβαιότητα προς τούτο. Υπάρχει μεν πιθανότητα σε βάθος χρόνου να κριθεί αναποτελεσματική η «Επιτροπή», αλλά και εάν αυτό συμβεί, θα έχουν ως τότε τουρκοποιηθεί οριστικά και νόμιμα έναντι του ΕΔΑΔ, αρκετές  Ελληνοκυπριακές περιουσίες που τόσο χρειάζεται το κατοχικό καθεστώς. Από την άλλη όμως, υπάρχει και η πιθανότητα να επικρατήσει εκείνο που το ΕΔΑΔ σημειώνει στην δικαστική του απόφαση. Ότι δηλαδή, επαφίεται ουσιαστικά στο κράτος (δες Τουρκία) να αποφασίζει την πλέον σωστή θεραπεία υπό τις περιστάσεις. Συνεπώς, αφού ο Ε/κ ιδιοκτήτης θα έχει πληρώσει μερικές  χιλιάδες ευρώ στην διαδικασία ενώπιον της «Επιτροπής» και του «Ανωτάτου Δικαστηρίου» του ψευδοκράτους, θα καταλήξει μετά από χρόνια στο ΕΔΑΔ …, χωρίς καμιά βεβαιότητα ότι θα του διασφαλιστεί το δικαίωμα στην περιουσία του. Αλλά, πιθανόν να κριθεί ΜΟΝΟ η επάρκεια του ποσού που πρότεινε η «Επιτροπή» και επομένως, ο Ε/κ να χάσει οριστικά την περιουσία του επειδή το ΕΔΑΔ δυνατόν να περιορίσει την κρίση του στο ποσό που προτάθηκε, αγνοώντας την επιθυμία του Ε/κ ιδιοκτήτη. Αυτός ο κίνδυνος ούτε καν υποδεικνύεται στους ιδιοκτήτες. Όμως, ο κίνδυνος αυτός υπάρχει αφού και σε υποθέσεις Κούρδων εναντίον της Τουρκίας που τέθηκαν ενώπιον του ΕΔΑΔ που εξάντλησαν το ένδικο μέσο παρόμοιας «Επιτροπής Αποζημιώσεων» στην Τουρκία, τελικά οι ιδιοκτήτες έχασαν την περιουσία τους.

Κώστας Μαυρίδης                                                   mavrides@ucy.ac.cy

  

Συγκρίνοντας το 2004 με το Σήμερα

Για τις πραγματικότητες γύρω από τη λήψη μιας απόφασης, επιβάλλεται να εξεταστούν οι περιστάσεις, ενημέρωση και τα διαδραματιζόμενα που επικρατούσαν γύρω και πάντα πριν την απόφαση. Οι συνθήκες που επικρατούσαν κατά τον ουσιώδη χρόνο έχουν καθοριστική σημασία για το ρόλο εκείνων που καθοδήγησαν άλλους στην απόφαση. Στην πολιτική αξιολογείται η επάρκεια, η ευθυκρισία και η διορατικότητα κάποιου με βάση το πώς έδρασε την ώρα των εξελίξεων. Υποδείξεις κατόπιν πολλής καθυστέρησης ή και μετά την απόφαση, έχουν μειωμένη ή και μηδαμινή αξία ή σκοπιμότητα.

Η πολιτική για αξιοποίηση του υποθαλάσσιου ενεργειακού μας πλούτου, είναι θέμα για το οποίο έχουν άποψη πολλοί και κυρίως πολιτικοί που θέλουν ΣΗΜΕΡΑ να διαχειριστούν τις τύχες του τόπου. Είναι όμως χρήσιμο να δούμε το πώς καθοδηγούσαν ΤΟΤΕ (πριν το δημοψήφισμα), μερικοί από όσους ΣΗΜΕΡΑ ασκούν εξουσία και διαχειρίζονται σχετικά θέματα.   

Μήνες πριν το δημοψήφισμα του 2004, με παρεμβάσεις σε ΜΜΕ υποδεικνύαμε ότι το Σχέδιο Ανάν επιδίωκε –ανάμεσα σ΄ άλλα- να οδηγήσει σε κατάρρευση την Κυπριακή Δημοκρατία με απώτερο στόχο να περάσει σε Τουρκία-Αγγλία ο τεράστιος υποθαλάσσιος ενεργειακός πλούτος. Σ΄ ένα άρθρο με τίτλο «Ο πλούτος της Κύπρου "παραδίνεται" στους Άγγλους» ανέλυα το παράρτημα ΙΙ του Σχεδίου Ανάν  με τίτλο "Πρόσθετο Πρωτόκολλο στη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης"  όπου καταγράφονται ορισμένες αλλαγές στη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης (του 1960) τις οποίες εξηγούσα και κατέληγα:  «Πηγές από πανεπιστημιακά ερευνητικά κέντρα εκτός Κύπρου  εκτιμούν ότι …  στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας νοτίως της νήσου, κάτω από το βυθό της θάλασσας υπάρχουν κοιτάσματα φυσικού αερίου, πέραν από το  πετρέλαιο όπως λέχθηκε παλαιότερα.»  Και ότι: «οι Άγγλοι…  με τις αλλαγές αυτές ουσιαστικά "αρπάζουν" τον πλούτο της Κύπρου και διασφαλίζουν για πάντα την παρουσία τους στην περιοχή».  Δημοσιογράφος και αυτοδίδακτος ιστορικός θεωρούσε ΤΟΤΕ αξιόπιστη πηγή ενημέρωσης το Υπουργείο Άμυνας της Αγγλίας που διέψευδε τις δικές μας υποδείξεις. Σήμερα είναι … κολλητός του Ντάουνερ.  

Στην ίδια περίπου περίοδο, με άρθρο «Πολιτική Σκέψη και Διατεταγμένοι Επιστήμονες» έγραφα: «Από τα τέλη του 2002 όταν πρωτοεμφανίστηκε το Σχέδιο Ανάν, διάφοροι επιστήμονες και ακαδημαϊκοί ανέλαβαν την προώθηση του σχεδίου. Και με τον μανδύα της επιστήμης έκαναν προβλέψεις που αποσκοπούσαν στον εκβιασμό του απλού κόσμου π.χ. ΄εάν πούμε όχι στο σχέδιο Ανάν, δεν μπαίνουμε στην Ευρωπαική Ένωση΄. Ένας με ειδικότητα στις πολιτικές επιστήμες και τις διεθνείς σχέσεις επέμενε ότι εάν απορρίψουμε το Σχέδιο Ανάν, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να ενταχθούμε στην Ε.Ε.». Ο συγκεκριμένος ειδικός (!) που έπεσε τόσο έξω, έχει ΣΗΜΕΡΑ αναβαθμιστεί σε πρέσβη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε χώρα σημαντική για τον αγώνα μας.

Και με άλλα άρθρα έκτοτε (π.χ. «Γνωστό και Άγνωστο Μέρος του Σχεδίου Ανάν» και «Μια γνωστή-άγνωστη Αγγλοτουρκική Συνομωσία») επιδίωκα να ενημερώσω για όσα όφειλαν να ενημερώνουν οι επαγγελματίες πολιτικοί ώστε ο απλός κόσμος να ξέρει. Παρεμπιπτόντως, η  κ. Πρ. Αντωνιάδου (από τους προκεχωρημένους υποστηριχτές του Σχεδίου Ανάν) που περιέγραφε τον Ερντογάν ως "ηγέτη που μπορεί να κάνει τη διαφορά", είναι ΣΗΜΕΡΑ ο Υπουργός που διαχειρίζεται όλα όσα αφορούν τον υποθαλάσσιο πλούτο της Κύπρου. Φυσικά, υπάρχει και ο Ν. Αναστασιάδης που πρωτοστάτησε στην αποδοχή του Σχεδίου Ανάν, που επέμενε ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ το δημοψήφισμα ότι η Τουρκία έχει επεμβατικά δικαιώματα στην Κύπρο, που ζητούσε την επόμενη του δημοψηφίσματος επαναφορά του Σχεδίου Ανάν, και που ΣΗΜΕΡΑ ετοιμάζεται να διεκδικήσει την Προεδρία της Δημοκρατίας.

Μπροστά μας σήμερα, έχουμε παρόμοια κατάσταση για την «Επιτροπή» αποζημιώσεων του ψευδοκράτους. Για ενάμιση χρόνο, αποκαλύπτουμε τις ανακρίβειες, ψευτιές και παραπλανητικές παραστάσεις που δημιουργούν στον κόσμο διάφοροι επιτήδειοι και εκείνοι μας βρίζουν. Και ο καθένας στο ρόλο του.

Κώστας Μαυρίδης                                             mavrides@ucy.ac.cy     

«Επιτροπή» και Αναπάντητα Ερωτήματα

Είναι ακατανόητη η σπουδή που επιδεικνύεται ΣΗΜΕΡΑ από δικηγόρους που ενημερώνουν τους Ε/κ ιδιοκτήτες κατεχόμενης γης ότι η θητεία της «Επιτροπής» των κατεχομένων λήγει σε δύο μήνες. Αυτό επιδιώκει η «Επιτροπή» που εξαγοράζει Ε/κ γη με ποσό που καταλήγει  μετά τις διάφορες χρεώσεις και αποκοπές γύρω στο 7% της αξίας. Το πλέον όμως σημαντικό είναι που οι εν λόγω δικηγόροι ΔΕΝ απαντούν σε ερωτήματα που τέθηκαν φορτικά και τους αφορούν. Ιδού μερικά:

1.                  Για ένα χρόνο έλεγαν ότι «είναι ορατός ο κίνδυνος να χάσουν την περιουσία τους όσοι Ε/κ ιδιοκτήτες δεν πάνε στην Επιτροπή» και επεσήμαναν  πως  «το ΕΔΑΔ μας υποχρεώνει να πάμε στην Επιτροπή των κατεχομένων». Σήμερα παραδέχονται ότι το δικαίωμα ιδιοκτησίας δεν χάνεται από όποιον δεν πάει στην «Επιτροπή» και ότι οι Ε/κ δεν έχουν υποχρέωση να πάνε στην «Επιτροπή».  Όταν δημιουργούσαν την εντύπωση στον κόσμο ότι για να διατηρήσει την περιουσία πρέπει να πάει στην «Επιτροπή» πριν τη λήξη της θητείας της (όπως επιδιώκει η Τουρκία), δεν είχαν διαβάσει τις σχετικές παραγράφους και ειδικά την 128 (ΕΔΑΔ, Απόφαση Δημόπουλος); 

2.                     Οι εν λόγω νομικοί δήλωναν με απόλυτη βεβαιότητα πως εκείνοι που πάνε στην «Επιτροπή» δεν χάνουν οτιδήποτε αφού μπορούν να απορρίψουν την πρόταση της «Επιτροπής» και να αποχωρήσουν, είτε να προχωρήσουν στο «Ανώτατο Δικαστήριο» του ψευδοκράτους για να καταλήξουν στο ΕΔΑΔ, όπου εκεί θα τους διασφαλιστεί το δικαίωμα της περιουσίας τους μαζί με αποζημίωση για απώλεια χρήσης. Η παράγραφος 114 δεν παρέχει τέτοια  βεβαιότητα αλλά αναφέρεται σε διακριτική ευχέρεια του κράτους (δηλ. της Τουρκίας) να αποφασίσει την καλύτερη θεραπεία υπό τις περιστάσεις, που επιτρέπει το ενδεχόμενο το ΕΔΑΔ να μην απαιτήσει αποκατάσταση της περιουσίας που ο Ε/κ ιδιοκτήτης ζητά αλλά να επικυρώσει την «Επιτροπή» και ο Ε/κ να χάσει οριστικά την περιουσία του. Δεν πρόσεξαν τη σχετική παράγραφο;  Για τους ιδιοκτήτες όλους, είτε αποχωρήσουν είτε καταλήξουν στο ΕΔΑΔ, το βέβαιο είναι ότι θα πληρώσουν δικηγόρους, εκτιμητές, μεσάζοντες κ.ά. Παρεμπιπτόντως, πως χρεώνονται νομικές υπηρεσίες, αφού η «Επιτροπή» δεν αποδέχεται οποιοδήποτε δικηγόρο της Κυπριακής Δημοκρατίας;

3.                     Οι δικαστικές μάχες έχουν ένα σκοπό: να λειτουργήσουν ως όπλο στα χέρια της ηγεσίας μας και πίεση στην Τουρκία. Η παραμικρή ανοχή εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ) για νομιμότητα της «Επιτροπής» σημαίνει νόμιμη παρουσία της Τουρκίας στην κατεχόμενη Κύπρο για πρώτη φορά! Για την «Επιτροπή», η Τουρκία αποδέχτηκε την ευθύνη λειτουργίας της στο έδαφος της Κύπρου. Μόνο που αυτό συμβαίνει χωρίς την έγκριση της ΚΔ. Άλλωστε, ειδικά τη  νομιμότητα του κτηματολογίου σε ΟΛΗ την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας επιβεβαίωσε τελεσίδικα το Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ), οπόταν παράγωγα όπως η «Επιτροπή» που είναι δημιουργήματα είτε της Τουρκίας είτε της υποτελούς διοίκησής της στα κατεχόμενα, είναι παράνομα.  Η στάση πολιτικών που καλύπτονται με το «ο καθένας είναι ελεύθερος να αποφασίσει από μόνος του» και η στάση νομικών που δεν αμφισβητούν ευθέως τη νομιμότητα της «Επιτροπής»  φανερώνει προχειρότητα σε ένα τόσο κρίσιμο θέμα. Δεν είναι μόνο που θα τα βρούμε μπροστά μας (να το θυμάστε), είναι και οι δυνατότητες που χάνονται.   

4.                  Γίνεται θόρυβος για το ΕΔΑΔ του οποίου οι αποφάσεις έχουν περιορισμένη αξία, με δεδομένο και τις αδυναμίες του π.χ. δεν υπάρχει μηχανισμός επιβολής δικαστικής απόφασης αλλά είναι θέμα πολιτικής απόφασης. Και παραγνωρίζεται το ΔΕΚ (Αποστολίδης εναντίον Όραμς) βάσει της οποίας κρίθηκε ότι το κτηματολόγιο της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι το μόνο νόμιμο για όλη την επικράτεια της Κύπρου. Είναι ως να έχεις να επιλέξεις όπλο για την μάχη και αντί για ένα σύγχρονο όπλο με ισχύ πυρός, να επιλέγεις το παλιό και μπλοκαρισμένο. Γιατί;      

Κώστας Μαυρίδης                                                               mavrides@ucy.ac.cy

Ποιος Εξέθρεψε τον Ντάουνερ;

Για το βρώμικο δίδυμο Ντάουνερ-Πάσκο γράφτηκαν πολλά. Ειδικά για τον Ντάουνερ, με δεκάδες παρεμβάσεις στα ΜΜΕ τεκμηρίωσα ενέργειές του που τον έθεσαν έξω από το πλαίσιο των όρων εντολής ως Αντιπρόσωπου του Γ.Γ. ΟΗΕ. Για εκείνες τις ενέργειες, ουδέποτε έδωσε εξήγηση,  παρόλο που επιβεβαιώθηκε ότι τα έγγραφα (πηγή της πληροφόρησης) ήταν αυθεντικά. Ουδέποτε αιτιολόγησε την δαπάνη κονδυλίων του ΟΗΕ σε νομικό οίκο για παροχή συμβουλών εναντίον των Ε/κ και της Απόφασης του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) στην υπόθεση Αποστολίδης εναντίον Όραμς, όπου διασφαλίζεται  πλήρως το δικαίωμα ιδιοκτησίας στην κατεχόμενη γη μας. Ούτε εξήγησε τις παρεμβάσεις του προς  Ευρωπαίους Δικαστές πριν τη λήψη της Απόφασης. Και πολλά άλλα.   

Τις προάλλες, ο Ντάουνερ  ξαναχτύπησε με την δήλωση του να μεσολαβήσει ανάμεσα στις δύο πλευρές για το φυσικό αέριο, εάν του ζητηθεί. Και εφόσον ο Ντάουνερ είναι πρόθυμος και η μια πλευρά το ζητά (Τουρκία και Έρογλου  επιδιώκουν εμπλοκή του ΟΗΕ για να καταστεί τυχόν ενεργειακός πλούτος άλλη μια πτυχή του Κυπριακού προβλήματος), οι μόνοι που δεν θέλουν είναι οι Ε/κ. Προφανώς, η μαζική αντίδραση την επομένη της δήλωσης υποχρέωσε τον Ντάουνερ να αναγάγει το πρόβλημα στην μετάφραση, χωρίς όμως να αναιρέσει.  

Υπάρχει όμως μια πλευρά του Ντάουνερ σχετικά άγνωστη. Όταν το 2008 επίκειτο η απόφαση ορόσημο του ΔΕΚ στην υπόθεση Αποστολίδης, ο Ντάουνερ ρωτήθηκε για το θέμα και υπέδειξε ότι πρόκειται για ιδιωτική υπόθεση που δεν αφορά τα Η.Ε. ούτε τις συνομιλίες. Η πραγματικότητα βάσει των αυθεντικών εγγράφων αποκάλυψε ένα απίστευτο όργιο συμπαιγνίας με επίκεντρο τη συγκεκριμένη υπόθεση. Τι προάλλες, ρωτήθηκε για να εξηγήσει την προθυμία του να γίνει «γεφυροποιός» στο φυσικό αέριο και το χειρίστηκε όπως και το 2008. Δήλωσε ότι δεν το αφορούν τα πολιτικά της Κυπριακής Δημοκρατίας που τα αφήνει στους πολιτικούς. Αυτή τη φορά, δεν είναι γνωστό το παρασκήνιο για να ξέρουμε τι είναι η πραγματικότητα και τι είναι ψέμα. Φυσικά, αν η προηγούμενη συμπεριφορά είναι ένδειξη της σημερινής του στάσης, έχουμε μπροστά μας άλλο ένα όργιο παρασκηνίου και κάποιον που πάλι ψεύδεται.   

Όλα αυτό τον καιρό, στον  Ντάουνερ προσφέρθηκε ανεξήγητη ανοχή και στήριξη. Από την αρχή διαφάνηκαν οι διασυνδέσεις του με τουρκικά συμφέροντα, όμως επικράτησε σιωπή. Όταν στη συνέχεια  η συμπεριφορά του έγινε εχθρική (όχι απλά μεροληπτική), κάποιοι θύμωναν για τις αποκαλύψεις... Επομένως, ασήκωτες ευθύνες βαραίνουν όσους τον έχουν εκθρέψει με κατ΄επανάληψην στήριξη και  κάλυψη. Κύρια ευθύνη καταλογίζεται στην διαπραγματευτική ομάδα  με τα απανωτά της λάθη, από την αρχή μέχρι την πρόσφατη δήλωση για προσωπική εγγύηση του Προέδρου στους Τ/κ να επωφεληθούν από τα έσοδα πώλησης του φυσικού αερίου πριν τη λύση. Άλλωστε, το Προεδρικό (σε σύμπλευση Ν. Αναστασιάδη) υπερασπιζόταν το Ανακοινωθέν Χριστόφια-Ταλάτ 23^ης Μαΐου 2008, αγνοώντας τις υποδείξεις για βόμβα στα θεμέλια της Κυπριακής Δημοκρατίας που επιζητούσε η Τουρκία από το 1964. Ένα μήνα μετά -Ιούνιο 2008- η Τουρκία επέμενε στην υιοθέτηση του Ανακοινωθέντος από το Συμβούλιο Ασφαλείας (ΣΑ/ΟΗΕ) και το Προεδρικό αμυνόταν αντιδρώντας στις τουρκικές επιδιώξεις, όπως ομολόγησε ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος. Δύο χρόνια αργότερα (Ιούνιο 2010), το Ανακοινωθέν υιοθετήθηκε από το ΣΑ/ΟΗΕ. Ίδια λάθη σήμερα, αφού, καθώς η Τουρκία επιδιώκει εμπλοκή του ΟΗΕ στο φυσικό αέριο, προέκυψε η δήλωση για κοινά οφέλη με τους Τ/κ πριν τη λύση και μετά έτρεχαν να μαζέψουν τον Ντάουνερ που προσφέρθηκε να μεσολαβήσει. Από την άλλη, ποιος ξεχνά ότι είναι ο Ν. Αναστασιάδης που θύμωνε με τις κατηγορίες εναντίον του Ντάουνερ! Και είναι ο ίδιος που επιμένει (ως πρόσφατα) ότι η Τουρκία ΕΧΕΙ ΣΗΜΕΡΑ επεμβατικά δικαιώματα σ΄ όλη την Κυπριακή Δημοκρατία. Φυσικά, οι προεδρικές εκλογές έρχονται και όποιος θέλει να γίνει Πρόεδρος της Δημοκρατίας θυμώνει σήμερα εναντίον του Ντάουνερ και σιωπά για τα δήθεν επεμβατικά δικαιώματα της Τουρκίας. Για το τελευταίο άλλωστε, φωνάζει ήδη αρκετά ο Ερντογάν και ο Νταβούτογλου.    

Κώστας Μαυρίδης                                       mavrides@ucy.ac.cy