Τρόικα, Προεδρικές και Σκοπιμότητες

Δημοσκόπηση προ μερικών βδομάδων κατέγραψε ότι ένας στους δύο πολίτες αντιμετωπίζουν θετικά την έλευση της Τρόικας στην Κύπρο. Με δεδομένο ότι η Τρόικα είναι συνδεδεμένη με οικονομικά μέτρα εξουθένωσης της κοινωνίας (π.χ. Ελλάδα), το εύρημα αποτέλεσε έκπληξη. Άλλο εύρημα της δημοσκόπησης καταγράφει ένα εξίσου μεγάλο ποσοστό πολιτών (γύρω στο 60%) να καταλογίζει τις ευθύνες για την οικονομική μας κατάσταση πρωτίστως στην Κυβέρνηση και ελάχιστα σε άλλους παράγοντες (π.χ. τράπεζες). Ένα εύλογο συμπέρασμα είναι πως στην κοινή γνώμη επικρατεί η άποψη στο ίδιο περίπου ποσοστό ότι η εξωτερική παρέμβαση της Τρόικας θα λειτουργήσει θετικά για να λύσει τους διάφορους γόρδιους δεσμούς της κυπριακής οικονομίας και ιδίως των δημόσιων οικονομικών του κράτους, εκεί όπου η Κυβέρνηση μέσω του πολιτικού συστήματος λήψης αποφάσεων έχει αποτύχει.
Εικόνα και πραγματικότητα
Τα πιο πάνω δίνουν αφορμή για να αναζητήσουμε την διαφορά ανάμεσα στην εικόνα που επικρατεί στην κοινή γνώμη όπως καταγράφεται μέσω δημοσκοπήσεων και στην πραγματικότητα βάσει επιστημονικών στοιχείων που η κοινή γνώμη δυνατόν να αγνοεί. Κατ΄αρχήν, άλλο μια δημοσκόπηση και άλλο μια επιστημονική προσέγγιση για επίρριψη ευθυνών βάσει στοιχείων. Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στα δύο. Από την μια βρίσκεται η εικόνα/εντύπωση η οποία αφορά την αντίληψη της κοινής γνώμης που (ανεξάρτητα πόσο σωστή ή λανθασμένη είναι) αποτελεί το ζητούμενο που κρίνει εκλογές και πολιτικές συμμαχίες. Φυσικά, με τις προεδρικές εκλογές ενόψει το πρώτιστο ζητούμενο είναι η αντίληψη της κοινής γνώμης. Και μπορεί λεκτικά οι πολιτικοί να δηλώνουν πως θέτουν την ουσία υπεράνω εκλογικών σκοπιμοτήτων, αλλά το κατά πόσον ισχύει είναι άλλο τροπάριο. Άλλωστε, πολιτική και σκοπιμότητες πάνε μαζί έστω και αν υπάρχουν οι χρήσιμοι αφελείς που λόγω φανατισμού, άγνοιας, μειωμένης αντίληψης και άλλων, υιοθετούν άκριτα την εικόνα χωρίς να την αμφισβητούν, πόσο μάλλον να αναζητήσουν στοιχεία και αριθμούς. Ωστόσο, η ευθύνη πλέον είναι στην επιστήμη να υπερασπιστεί τον εαυτό της ενάντια στις σκοπιμότητες της πολιτικής.
Η δημοσκόπηση λοιπόν καταγράφει μια διάσταση ανάμεσα στην αντίληψη της κοινωνίας από την μια και στην πραγματικότητα των αριθμών από την άλλη. Η θετική στάση μερίδας της κοινωνίας προς την Τρόικα έχει προφανώς την εξήγησή της στην βαθιά εμπεδωμένη άποψη ότι τα οικονομικά μας προβλήματα μπορούσαν να αποφευχθούν εάν λαμβάνονταν έγκαιρα μέτρα. Η ανικανότητα και η απραξία δίκαια φορτώνεται στην Κυβέρνηση και προς τούτο της επιρρίπτεται ευθύνη. Μόνο οι διαβεβαιώσεις πρώην και νυν αρμοδίων ανώτατων αξιωματούχων της Κυβέρνησης για την καλή κατάσταση της οικονομίας και την επάρκεια των μέτρων που λήφθηκαν, έχουν εκ του αποτελέσματος διαψευστεί παταγωδώς σε βαθμό που φανερώνουν την ανικανότητα και την έλλειψη στιβαρής ηγεσίας. Φυσικά, υπάρχει και το ανάποδο αφού κυβερνητικοί αξιωματούχοι στο πλαίσιο δικών τους σκοπιμοτήτων συνέτειναν στον … εξαγνισμό της Τρόικας περιγράφοντας την ως Συνεργατικό ίδρυμα που έρχεται να μας βοηθήσει.
Πολιτική και επιστήμη
Για την πολιτική και ιδίως ενόψει των προεδρικών, η κοινή γνώμη είναι το πρώτιστο ζητούμενο. Τα ευρήματα δείχνουν πως οι πολίτες επιρρίπτουν ευθύνες στην βάση αντιλήψεων τους που διαμορφώθηκαν μέσα από την πολιτική αντιπαράθεση και όχι μέσα από επιστημονική έρευνα. Από την μια, η Κυβέρνηση ρίχνει ευθύνες μόνο στις τράπεζες, ενώ από την άλλη υπάρχει η επικοινωνιακή αντιπολίτευση που «εξαφάνισε» την τραπεζική τρύπα ή την αναφέρει περιστασιακά σχεδόν μετά … βίας. Εντούτοις, η πραγματικότητα των αριθμών φανερώνει πως η τραπεζική τρύπα έχει ευθύνη τεράστια και σαφώς μεγαλύτερη από εκείνην που καταγράφεται στη δημοσκόπηση αλλά, δυστυχώς, μερίδα της επιστημονικής κοινότητας στην Κύπρο συγκλίνει ευέλικτα προς την πολιτική εξουσία στο Προεδρικό (όπως προβλέπεται σε μερικούς μήνες) αντί προς την επιστήμη.
Κώστας Μαυρίδης - Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής mavrides@ucy.ac.cy