Η «λύση» μέσα από ένα φιλμάκι…

Η δυσεύρετη λύση στο Κυπριακό είναι πανεύκολη σύμφωνα με φιλμάκι του ΚΕΒΕ (σε συνεργασία με ανάλογο φορέα στα κατεχόμενα και χρηματοδότηση της UNOPS). Όπως κάθε διαφήμιση,  το φιλμάκι επιδιώκει να πωλήσει την ιδέα μιας πρωτοφανούς οικονομικής ανάπτυξης με χιλιάδες θέσεις εργασίας ως αποτέλεσμα «λύσης» του Κυπριακού. Χωρίς καν αναφορά στο όνομα, ή το πλαίσιο της λύσης, επιτρέποντας (σκόπιμα προφανώς) στον καθένα να νομίζει ότι όποια λύση έχει στο μυαλό του θα φέρει τεράστια ανάπτυξη, πλούτο, υψηλόμισθες θέσεις εργασίας και … ευτυχία. Δεν πρόκειται για ταινία του Χόλυγουντ, αλλά το φιλμάκι έντεχνα παραπέμπει σε μια ξέγνοιαστη ζωή χωρίς τα σημερινά χρέη και ανεργία π.χ. στο τέλος ένα ζευγάρι χορεύει δίπλα στην θάλασσα! Αν θα είναι λύση Νταβούτογλου ή Ντάουνερ, δεν έχει σημασία για τους κατασκευαστές και χρηματοδότες. Έχει όμως για όσους θα ζήσουμε τη λύση και αρνιούμαστε να γίνουμε ξανά πειραματόζωα. Αυτό είναι η ουσία. Και όχι αν μερικοί μεγαλοεπιχειρηματίες (π.χ. μεγαλοδικηγόροι και ξενοδόχοι) ίσως αυξήσουν τα κέρδη τους από κοινοπραξίες με εταιρείες της Τουρκίας. Πάντως, με ζητούμενο την μείωση του κόστους λειτουργίας μιας επιχείρησης, μπορεί να καταλήξουμε σε αδιανόητα συμπεράσματα στο Κυπριακό π.χ. η παραμονή ή ακόμη και αύξηση των εποίκων θα μειώνει περαιτέρω το κόστος της επιχείρησης;  

Στο φιλμάκι, κυριότερη υπόδειξη είναι πως η υφιστάμενη αβεβαιότητα θα αντικατασταθεί με βεβαιότητα που θα ελκύσει τεράστιες επενδύσεις. Αυτό είναι ένα υποθετικό σενάριο. Στην πραγματικότητα, η αβεβαιότητα λόγω της τουρκικής κατοχής και απειλής μπορεί, φεύγει με  απαλλαγή από την κατοχή. Υποθετικά οικονομικά σενάρια χωρίς αποκατάσταση της ασφάλειας και των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων (μέσα από συγκεκριμένη λύση) είναι ωραίες θεωρίες. Ο ρεαλισμός επιβάλλει να συνυπολογίσουμε τον καθοριστικό παράγοντα Τουρκία και τις προεκτάσεις της μέσω του κατοχικού καθεστώτος, των  στρατευμάτων, εποίκων κ.ά. Πάντως, αν η οικονομία θα μας απαλλάξει από αυτά, καλό είναι να τεκμηριωθεί ώστε να σταματήσει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης να απαιτεί «λύση χωρίς κατοχικά στρατεύματα... με σεβασμό στις ανθρώπινες αρχές και αξίες της Ε.Ε. και στις αρχές του ΟΗΕ». Θα απαλλαχτεί επίσης από την επιμονή του  (με στήριξη της κοινωνίας) για κοινό ανακοινωθέν ως ελάχιστο εχέγγυο βάσης προτού ξεκινήσουν οι συνομιλίες.

Το φιλμάκι καταρρίπτει και ένα μύθο που χτίστηκε ιδίως μετά το 2004 σε κύκλους της αριστεράς. Τότε, οι φανατικοί ανανικοί στην αριστερά, για να ενοχοποιήσουν τον απλό κόσμο, προέβαλλαν την άποψη ότι «το κεφάλαιο πρωτοστάτησε στην απόρριψη της λύσης». Το φιλμάκι επιβεβαιώνει αφενός ότι ο δογματισμός (ως εμμονή ότι μια θεωρία θα λύσει κάθε πρόβλημα), μπορεί να υπάρξει τόσο στην δεξιά μέσω μιας ακραίας μορφής καπιταλισμού όσο και στην αριστερά (π.χ. κομμουνισμός). Στην προκειμένη περίπτωση ευθυγραμμίζονται χωρίς κάποιο ιδεολογικό φράγμα.     

Φυσικά, η λύση στο κυπριακό θα είναι ένας συμβιβασμός, αλλά για να έχει προοπτική πρέπει να βασίζεται σε κανόνες που διασφαλίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα κάθε νόμιμου Ευρωπαίου πολίτη π.χ. σεβασμός στην ιδιοκτησία γης ανεξαρτήτως εθνικής καταγωγής. Μια λύση που  διαιωνίζει την κατοχή και ως προέκταση η Τουρκία αποκτά νομιμοποιημένο ρόλο στην Αν. Μεσόγειο (που δεν έχει ΤΩΡΑ) με στόχο το φυσικό αέριο θα είναι το ιστορικό μας τέλος, ανεξαρτήτως αν κάποιοι αποκομίσουν κέρδη από κοινοπραξίες με τουρκικές εταιρείες. Στην πράξη, η «λύση» στο φιλμάκι είναι η θεωρία της Πραξούλλας Αντωνιάδου που χρηματοδοτήθηκε από το PRIO (2010).

Όποιος δεν έχει αντιληφθεί μέχρι τώρα ότι δίνουμε αγώνα επιβίωσης ενάντια στην Τουρκία, που επιδιώκει να μας καθυποτάξει στο άρμα της, δεν πρόκειται να το μάθει πλέον. Ούτε υπάρχει επιχείρημα να πειστεί.  

Kώστας Μαυρίδης Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής – mavrides@ucy.ac.cy